Giồng Riềng tiếp tục đẩy mạnh phát triển kinh tế tập thể, góp phần phất triển kinh tế của huyện nhanh và bền vững

Sau gần 10 năm thực hiện Chương trình số 23-CTr/TU ngày 19/6/2012 của Tỉnh ủy, kế hoạch số 13-KH/HU, ngày 12/07/2012 của Ban thường vụ Huyện ủy về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể đã có những chuyển biến tích cực. Các hợp tác xã, tổ hợp tác được quan tâm chỉ đạo thực hiện, trọng tâm là khu vực nông nghiệp, nông thôn và đi từ hình thức thấp đến cao đúng theo quan điểm tư tưởng chỉ đạo. Đến tháng 6 năm 2021 toàn huyện có 120 hợp tác xã, 556 tổ hợp tác. Trong đó, nhiều hợp tác xã được củng cố, đổi mới về tổ chức và hoạt động; đã xuất hiện nhiều hợp tác xã điển hình tiên tiến, sản xuất kinh doanh có hiệu quả, hỗ trợ tốt hơn cho kinh tế hộ thành viên, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động; đáp ứng kịp thời nhu cầu hợp tác của nông dân trong sản xuất nông nghiệp, trong điều kiện của huyện bị ngập lũ muộn và kéo dài; giảm chi phí bơm tát so với cá thể, gieo sạ đồng loạt và xuống giống được sớm bán được giá, tạo điều kiện áp dụng tiến bộ kỹ thuật, tăng năng suất lúa; góp phần tích cực vào việc hoàn thành tiêu chí trong xây dựng nông thôn mới

Tuy nhiên, kinh tế tập thể trên địa bàn huyện còn nhiều khó khăn, chưa phát huy tốt tiềm năng, thế mạnh của địa phương. Chất lượng hoạt động của các hợp tác xã, tổ hợp tác chưa cao, nhiều nơi thành viên tham gia hợp tác xã còn mang tính hình thức. Một số hợp tác xã yếu kém chậm được củng cố; có nơi hợp tác xã quá thời hạn theo Luật hợp tác xã quy định nhưng không thay đổi giấy phép kinh doanh, chưa mạnh dạng giải thể các hợp tác xã yếu kém, không hoạt động hoặc hoạt động hình thức. Sự liên kết giữa các hợp tác xã, tổ hợp tác với các doanh nghiệp chưa nhiều, đội ngũ cán bộ của hợp tác xã, tổ hợp tác vừa thiếu, vừa yếu, chưa được đào tạo, bồi dưỡng cơ bản về chuyên môn, nghiệp vụ. Là huyện thuần nông nên sản phẩm chủ yếu là lúa, gạo phần lớn gặp khó khăn trong liên kết tiêu thụ; vai trò lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương trong chỉ đạo phát triển kinh tế tập thể ở một số nơi chưa được chú trọng; công tác quản lý nhà nước về kinh tế tập thể còn nhiều bất cập, chưa quan tâm đúng mức đến quá trình hoạt động và phát triển của kinh tế tập thể.

Từ thực tiễn nêu trên cho thấy phát triển kinh tế tập thể trong lĩnh vực nông nghiệp gắn với củng cố, đổi mới và liên kết tiêu thụ sản phẩm là nhu cầu tất yếu khách quan, cần phải có quan điểm, giải pháp và cơ chế chính sách đồng bộ để khuyến khích phát triển hợp tác xã gắn với chương trình mỗi xã, thị một sản phẩm (OCOP) tạo sự đột phá trong phát triển kinh tế địa phương. Với yêu cầu đó, tại Hội nghị lần thứ 6, Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Giồng Riềng đã thống nhất ban hành Nghị quyết về phát triển kinh tế tập thể đi đôi củng cố, đổi mới và liên kết tiêu thụ sản phẩm trong lĩnh vực nông nghiệp giai đoạn 2021-2025. Nghị quyết đã đề ra 05 Quan điểm chỉ đạo, đó là:

(1)- Nhất quán nhận thức kinh tế tập thể, mà nòng cốt là hợp tác xã là một trong bốn thành phần kinh tế quan trọng trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta. Kinh tế tập thể không ngừng được củng cố, phát triển, góp phần phát triển nhanh và bền vững trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

(2) Phát triển kinh tế tập thể nhanh và bền vững, bảo đảm nguyên tắc tự nguyện, xuất phát từ nhu cầu, lợi ích của người dân và tổ chức tham gia với nhiều hình thức liên kết, hợp tác đa dạng, phát huy tối đa lợi thế các vùng, khu vực; phát triển hài hoà giữa kinh tế với văn hoá, xã hội, bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu; phù hợp với điều kiện, đặc điểm, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương.

(3) Phát triển kinh tế tập thể theo hướng gắn sản xuất, kinh doanh với chuỗi giá trị sản phẩm, liên kết tiêu thụ, phù hợp với đề án tái cơ cấu nông nghiệp của huyện, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm và chương trình xây dựng nông thôn mới, phù hợp với điều kiện thực tế của huyện. Tăng cường liên kết giữa các hợp tác xã, hình thành các hiệp hội, liên hiệp hợp tác xã.

(4) Phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của kinh tế tập thể là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị. Phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã phải dựa trên nội lực của tổ chức là chính, Chính quyền địa phương tạo mọi điều kiện về pháp lý, áp dụng các cơ chế, chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển các mô hình kinh tế tập thể, hợp tác xã. Các cấp ủy Đảng, chính quyền phải coi đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng và trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo. Phát huy vai trò của Mặt trận tổ quốc và các tổ chức đoàn thể chính trị-xã hội trong phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã.

(5) Vận hành kinh tế tập thể, hợp tác xã dựa trên những quy định của Luật hợp tác xã hiện hành; dựa chủ yếu vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo phương thức quản lý, vận hành và hoạt động các hình thức kinh tế tập thể, nhất là hợp tác xã; tiếp thu kinh nghiệm, ứng dụng linh hoạt các mô hình hợp tác xã hoạt động có hiệu quả trong huyện và cả những mô hình ngoài huyện, ngoài tỉnh.

Nghị quyết cũng xác định mục tiêu chung là: phát triển kinh tế tập thể theo phương châm bền vững, từng bước nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động kinh tế tập thể mà nòng cốt là hợp tác xã đúng theo bản chất, các giá trị và nguyên tắc kinh tế tập thể. Tiếp tục củng cố các hợp tác xã nông nghiệp phấn đấu nâng cao tỷ lệ hợp tác xã đạt loại khá, hạn chế số lượng hợp tác xã trung bình và hợp tác xã yếu kém. Hỗ trợ các hợp tác xã nông nghiệp hoạt động dịch vụ có hiệu quả, phục vụ tốt nhu cầu của thành viên, nâng cao năng lực cạnh tranh của các hợp tác xã tiến tới thành lập được liên hiệp hợp tác xã và tạo ra sự liên kết trong chuỗi giá trị hàng hóa của các hợp tác xã, từng bước xây dựng hợp tác xã kiểu mới góp phần xây dựng nông thôn mới nâng cao.

Phấn đấu đến năm 2025: phát triển mới hợp tác xã theo hướng đa dạng dịch vụ. Phấn đấu tỷ lệ hợp tác xã đạt loại khá, giỏi chiếm 70%, trung bình chiếm 30%. Tập trung khảo sát, củng cố, sáp nhập các hợp tác xã có quy mô diện tích nhỏ ở các xã, thị trấn, giải thể các hợp tác xã yếu, kém, không hoạt động hoặc hoạt động hình thức. Mỗi xã, thị trấn có 01 hợp tác xã thực hiện liên kết theo chuỗi giá trị sản phẩm làm điểm nhân rộng và học tập. Phấn đấu thành lập 01 đến 02 liên hiệp hợp tác xã trên địa bàn huyện. Hoàn thành các đề án, dự án thực hiện trên địa bàn huyện như: Dự án VnSAT, Đề án thí điểm hoàn thiện, nhân rộng mô hình hợp tác xã kiểu mới tại vùng Đồng bằng Sông Cửu long, giai đoạn 2016-2020 ban hành kèm theo Quyết định số 445/QĐ-TTg, ngày 21-3-2016 của Thủ tướng Chính phủ (gọi tắt là Đề án 445).

Để bảo đảm thực hiện có hiệu quả các mục tiêu đã đề ra, Ban Chấp hành Đảng bộ huyện đã thống nhất đề ra hệ thống các nhiệm vụ, giải pháp sau:

- Một là, tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức về kinh tế tập thể mà trọng tâm là hợp tác xã

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quán triệt đối với cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cơ quan, tổ chức và người dân về bản chất, khẳng định vị trí, vai trò và tầm quan trọng của hợp tác xã trong điều kiện mới; tránh tình trạng nhận thức không thống nhất, không đầy đủ, bị chi phối, ảnh hưởng bởi định kiến về mô hình hợp tác xã kiểu cũ; xác định rõ phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã là xu thế tất yếu, coi đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thường xuyên của các bộ, ngành, địa phương.

Thống nhất nhận thức: phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã là nội hàm của tái cơ cấu nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới. Hợp tác xã chính là liên kết của các hộ nông dân, phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã không làm mất đi vai trò của kinh tế hộ mà còn nâng đỡ, phát huy sức mạnh cho kinh tế hộ phát triển. Hiệu quả của hợp tác xã chính là hiệu quả của hộ gia đình, hợp tác xã phát triển thì đời sống hộ thành viên ở nông thôn mới được nâng cao.

Đưa nội dung phát triển kinh tế tập thể vào chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm và hằng năm; Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp xã tham mưu để Hội đồng nhân dân cùng cấp ban hành Nghị quyết chuyên đề về phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã.

Cụ thể hóa nội dung, đa dạng hóa hình thức tuyên truyền phù hợp cho từng đối tượng như: Tổ chức hội nghị, hội thảo, tọa đàm, tổ chức cuộc thi tìm hiểu về hợp tác xã, mở các chuyên trang, chuyên mục về phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã trên các phương tiện thông tin tuyên truyền của huyện, tổ chức trưng bày, giới thiệu các sản phẩm của hợp tác xã, xây dựng phóng sự về hợp tác xã, phát động phong trào thi đua trong các hợp tác xã...

Tổ chức tôn vinh, khen thưởng, nhân rộng, tổng kết, kịp thời phổ biến các mô hình, điển hình tiên tiến về kinh tế tập thể, hợp tác xã hoạt động hiệu quả, từng bước khẳng định kinh tế tập thể, hợp tác xã là thành phần kinh tế quan trọng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của huyện.

- Hai là, tập trung chỉ đạo phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể

Đối với phát triển và củng cố tổ hợp tác:

Vận động, hỗ trợ thành lập các tổ hợp tác ở những nơi có điều kiện, nhất là trong nông nghiệp, tổ chức hợp tác một số khâu đơn giản như bơm tát, quản lý lịch thời vụ, phòng trừ sâu bệnh, ứng dụng khoa học và công nghệ vào sản xuất,… Củng cố các tổ hợp tác hiện có, trước hết là làm tốt khâu đăng ký hoạt động với Ủy ban nhân dân xã, thị theo quy định tại Điều 3 Luật Dân sự năm 2005 và Nghị định của Chính phủ; hướng dẫn xây dựng các hợp đồng hợp tác với nội dung cụ thể rõ ràng, đúng pháp luật. Đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền, hướng dẫn, kiểm tra, quản lý của các cấp chính quyền và các cơ quan có liên quan; chỉ đạo tổng kết, xây dựng phương án sản xuất từng vụ hàng năm; phát hiện và giải quyết tốt các tranh chấp, khiếu kiện; vận động đưa những tổ hợp tác làm ăn có hiệu quả nâng lên thành lập hợp tác xã.

Vận động sáp nhập các tổ hợp tác nhỏ lẻ thành tổ hợp tác có quy mô lớn hơn; nơi nào có điều kiện về điện thì huy động đóng góp vốn chuyển đổi sang bơm điện để giảm chi phí sản xuất. Vận động Nhân dân trong tổ hợp tác cùng sử dụng 1 đến 2 loại giống chất lượng cao, áp dụng đồng bộ các tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất như: gieo sạ đồng loạt, đúng lịch, áp dụng 1 phải, 5 giảm để tạo ra sản phẩm chất lượng cao, hạ giá thành sản phẩm, nâng cao lợi nhuận và là cơ sở để vận động phát triển mới hợp tác xã.

Đối với củng cố và phát triển hợp tác xã:

Tập trung vận động phát triển mới ở những nơi đủ điều kiện, có nhu cầu; thực hiện đúng quy trình thành lập, tổ chức và hoạt động theo Luật hợp tác xã năm 2012; làm tốt công tác tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về kinh tế tập thể. Nội dung tuyên truyền phải phù hợp với thực tiễn của địa phương, gắn với xây dưng kế hoạch hoạt động của hợp tác xã phù hợp với trình độ của các thành viên. Bầu chọn Hội đồng quản trị, Ban Giám đốc, Ban Kiểm soát là những người có tâm huyết, có trình độ, năng lực, đạo đức, uy tín. Phải xây dựng được điều lệ, phương án sản xuất kinh doanh, được thành viên chấp nhận. Vận động đóng góp vốn điều lệ đúng theo Luật định để tổ chức được ít nhất một khâu hợp tác và một số dịch vụ cơ bản. Quy mô hợp tác xã phải phù hợp, đủ lớn để hoạt động sản xuất kinh doanh có hiệu quả.

Các hợp tác xã khi hết nhiệm kỳ hoạt động phải tiến hành Đại hội, bầu Hội đồng quản trị, Ban Giám đốc, Ban Kiểm soát mới và đổi giấy đăng ký kinh doanh lại theo quy định. Tổ chức sơ kết vụ, tổng kết năm và vận động mở rộng các dịch vụ nhằm phát triển quy mô sản xuất để nâng cao hiệu quả hoạt động, có lãi cao, hạch toán kinh doanh và chia lợi nhuận cho thành viên, trích lập các loại quỹ, trả công thù lao cho Hội đồng quản trị, Ban Giám đốc, Ban Kiểm soát theo quy định và có tăng hàng năm. Quan tâm đến công tác phát triển Đảng, đoàn thể trong hợp tác xã.

Phát triển mô hình hợp tác gắn với cánh đồng lớn đã được UBND tỉnh phê duyệt và gắn với mô hình sản xuất kinh doanh tổng hợp trên địa bàn huyện, chú trọng đến khâu tiêu thụ và chế biến nông sản; thực hiện xây dựng cánh đồng mẫu lớn theo hướng VietGAP... Đẩy mạnh phát triển các dịch vụ thiết yếu phục vụ cho sản xuất như: Vận động làm thủy lợi nội đồng, gia cố bờ bao, cống đập, trạm bơm điện, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, phòng chống dịch bệnh, cung ứng vật tư, thu hoạch và bảo quản sau thu hoạch, gắn với hợp đồng tiêu thụ sản phẩm… tăng cường huy động nguồn lực xây dựng kết cấu hạ tầng, xây dựng nông thôn mới nâng cao.

- Ba là, vận dụng thực hiện tốt các chủ trương, chính sách hỗ trợ đối với kinh tế tập thể, nhất là hợp tác xã

Thực hiện tốt việc hỗ trợ phát triển KTTT theo Kế hoạch số 93/KH-UBND ngày 29/4/2021 của UBND tỉnh Kiên Giang về triển khai thực hiện Nghị quyết số 337/2020/NQ-HĐND ngày 22/7/2020 của Hội đồng nhân dân tỉnh về quy định chính sách hỗ trợ phát triển hợp tác xã nông nghiệp giai đoạn 2020-2025 trên địa bàn tỉnh Kiên Giang. Ưu tiên triển khai thực hiện lồng ghép các dự án đầu tư phát triển kinh tế-xã hội và các chương trình mục tiêu quốc gia với việc hỗ trợ đầu tư cho các hợp tác xã, tổ hợp tác để nâng cao chất lượng hoạt động, tăng thu nhập cho thành viên, cụ thể là:

+ Vốn Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM; vốn Trái phiếu Chính phủ; Vốn Nghị định số 35/2015/NĐ-CP của Chính phủ...

+ Quyết định số 68/2013/QĐ-TTg ngày 14/11/2013 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ nhằm giảm tổn thất trong nông nghiệp để đầu tư cho vay vốn mua máy móc, thiết bị cơ giới hóa trong nông nghiệp.

+ Nguồn vốn tỉnh phân cấp cho huyện quản lý để nạo vét các kênh thủy lợi, kết hợp làm bờ bao hợp tác bơm tát và làm đường giao thông nông thôn...

+ Vốn dự án cạnh tranh nông nghiệp do ngân hàng thế giới ACP tài trợ; chương trình khuyến nông-khuyến ngư; chương trình thực hiện mô hình cánh đồng mẫu lớn và một số chương trình dự án khác có điều kiện triển khai trong tổ hợp tác và hợp tác xã.

- Bốn là, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với kinh tế tập thể, hợp tác xã

Nâng cao vai trò, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với kinh tế tập thể, hợp tác xã theo hướng tăng cường kiểm tra, thanh tra tình hình thực hiện pháp luật của hợp tác xã; hỗ trợ, hướng dẫn để tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho hợp tác xã hoạt động. Chính quyền các cấp cần phát huy tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của hợp tác xã; làm tốt vai trò định hướng, hướng dẫn cho các hợp tác xã xây dựng phương án sản xuất kinh doanh, tổ chức sơ kết, tổng kết hoạt động của hợp tác xã theo định kỳ.

Đưa đi đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ công chức làm công tác quản lý nhà nước về kinh tế tập thể, hợp tác xã; phát triển nguồn nhân lực phục vụ cho hoạt động quản lý, điều hành hợp tác xã. Tổ chức khảo sát, đánh giá năng lực, hiệu quả quản lý, điều hành của các hợp tác xã. Nơi nào hoạt động kém hiệu quả nhất thiết phải kiện toàn lại tổ chức, nhân sự đảm bảo hoạt động có hiệu quả.

- Năm là, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, phát huy mạnh mẽ vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên trong phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã

Củng cố, kiện toàn, nâng lên vai trò, trách nhiệm và chất lượng hoạt động của Ban Chỉ đạo phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã từ huyện đến xã, thị trấn; thực hiện tốt quy chế hoạt động, tổ chức phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên. Tăng cường trách nhiệm của các thành viên là các cơ quan chuyên môn trong Ban Chỉ đạo các cấp và trách nhiệm trước Ban Chỉ đạo về kết quả thực hiện các nhiệm vụ thuộc ngành, lĩnh vực được phân công; chủ động đề xuất các nhiệm vụ và giải pháp nhằm đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã.

Xác định rõ vai trò và trách nhiệm của các cấp ủy đảng, đặc biệt là người đứng đầu trong việc lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Nghị quyết về phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã. Đưa phát triển kinh tế tập thể là một trong những nội dung quan trọng trong chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của các ngành, địa phương.

Củng cố và phát triển tổ chức đảng trong các loại hình kinh tế tập thể theo quy định của Đảng, trên cơ sở tôn trọng tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của hợp tác xã.

Tăng cường tuyên truyền, vận động hội viên, nhân dân nắm rõ chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về kinh tế tập thể; gắn các hoạt động của tổ chức hội với các phong trào thi đua xây dựng nông thôn mới; thực hiện tốt chức năng giám sát việc thực hiện Luật hợp tác xã năm 2012 và các chính sách phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã.

Phát huy vai trò và trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc trong vận động, giáo dục quần chúng, các thành viên tự nguyện tham gia và thực hiện các quy định pháp luật về kinh tế tập thể, hợp tác xã; đồng thời, Mặt trận Tổ quốc cần có chương trình, kế hoạch hành động, phối hợp với các tổ chức thành viên trong việc phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã.

Phát huy vai trò, trách nhiệm của Hội Nông dân, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Cựu chiến binh trong việc phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã.

- Sáu là, tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý hợp tác xã

Tiếp tục rà soát, sàng lọc đội ngũ cán bộ quản lý hợp tác xã hiện có; tranh thủ liên kết các doanh nghiệp tham gia thành viên hội đồng quản trị, Ban giám đốc để điều hành hoạt động chung của hợp tác xã. Huy động đội ngũ cán bộ không chuyên trách cấp xã có trình độ chuyên môn phù hợp hoặc con em trên địa bàn có trình độ chuyên môn nhưng chưa có việc làm ổn định tham gia điều hành, quản lý hợp tác xã.

Hàng năm UBND huyện chỉ đạo các ngành chức năng phối hợp với Liên minh hợp tác xã tỉnh tổ chức các lớp tập huấn cho cán bộ quản lý hợp tác xã, tăng cường công tác đào tạo cán bộ đương chức, trước hết là những cán bộ giữ chức danh chủ chốt trong hợp tác xã, cán bộ nguồn. Mỗi hợp tác xã cần gắn quy hoạch cán bộ với cơ chế bầu cử; xem xét tiêu chuẩn, trình độ, năng lực đối với mỗi chức danh cán bộ chủ chốt hợp tác xã; đổi mới nội dung đào tạo cho phù hợp với điều kiện sản xuất ở địa phương.