Giải quyết nhu cầu về đất đai cho các Hợp tác xã: Cần giải pháp đồng bộ

Trong quá trình hoạt động, các hợp tác xã (HTX) khó tiếp cận đất đai phục vụ mục đích xây dựng trụ sở, nhà xưởng và mở rộng sản xuất, kinh doanh. Yếu tố này dẫn đến không ít HTX hoạt động trì trệ, kém hiệu quả và cũng là rào cản lớn cho sự phát triển.

Mong mỏi chờ… đất

Được thành lập từ năm 2009 với chức năng kinh doanh, dịch vụ các sản phẩm nông nghiệp, năm 2017 do nhu cầu mở rộng quy mô, phát triển sản xuất, HTX Dịch vụ tổng hợp và sản xuất nông nghiệp Lúa Vàng, xã Đức Giang (Yên Dũng) đã xây dựng dự án sản xuất rau và sản phẩm nông nghiệp an toàn. Để thực hiện dự án này, HTX đã làm các thủ tục thuê đất, được cấp có thẩm quyền phê duyệt với tổng diện tích gần 3 ha tại thôn Hồng Giang của xã.

Sau gần 2 năm thực hiện các điều kiện xin thuê đất, HTX Dịch vụ tổng hợp và sản xuất nông nghiệp Lúa Vàng vẫn chưa được giao đất.

Theo anh Nguyễn Trung Điện, Giám đốc HTX Dịch vụ tổng hợp và sản xuất nông nghiệp Lúa Vàng, ngay sau khi cấp có thẩm quyền phê duyệt dự án, đơn vị đã tiến hành đóng các khoản phí, quỹ với tổng số tiền khoảng 1,6 tỷ đồng. Đồng thời, đặt mua phương tiện, máy móc phục vụ cho sản xuất. Tuy nhiên, đến nay sau gần 2 năm kể từ khi thực hiện đầy đủ các điều kiện xin được thuê đất, HTX vẫn chưa được bàn giao mặt bằng.

Tương tự, từ giữa năm 2018, HTX Nông nghiệp tổng hợp Minh Tâm cũng có nhu cầu thuê 1 ha đất tại thôn Hà, xã Việt Tiến (Việt Yên) để đầu tư mở rộng sản xuất, kinh doanh. Dự án cũng đã được Chủ tịch UBND tỉnh ra quyết định chấp thuận đầu tư. Ngay sau đó, HTX và chính quyền địa phương làm các thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất của các hộ nằm trong diện tích thuê sang HTX và các thủ tục liên quan trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Thế nhưng đến thời điểm này, HTX vẫn chưa thuê được đất.

Ông Nguyễn Việt Hùng, Phó Chủ tịch UBND xã Việt Tiến cho biết, vướng mắc hiện nay là do chưa có danh mục thu hồi đất của cấp thẩm quyền nên dự án không thể thực hiện được các khâu tiếp theo...

Để HTX sớm tiếp cận chính sách

Theo Luật HTX năm 2012, các HTX được Nhà nước hỗ trợ đào tạo nhân lực, xúc tiến thương mại, ứng dụng khoa học, kỹ thuật, tiếp cận vốn, đất đai... Riêng HTX hoạt động trong lĩnh vực nông, lâm nghiệp còn được hỗ trợ giao đất, cho thuê đất, đầu tư kết cấu hạ tầng, ưu đãi tín dụng, hỗ trợ vốn, giống khi gặp thiên tai, dịch bệnh và chế biến sản phẩm...

Những năm qua, Chính phủ cũng đã ban hành nhiều văn bản liên quan đến chính sách hỗ trợ HTX, đặc biệt là Quyết định số 2261/QĐ-TTg ngày 15/12/2014 phê duyệt về chính sách hỗ trợ phát triển HTX giai đoạn 2015-2020.

Ở tỉnh ta, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 24/2018/NQ-HĐND ngày 7/12/2018 quy định một số chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển HTX, liên hiệp HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp trên địa bàn tỉnh.

Cần tập trung tháo gỡ khó khăn bằng những cơ chế đặc thù, giúp các HTX sớm được giao đất, thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, từ đó góp phần ổn định và mở rộng sản xuất kinh doanh của mỗi HTX”. Bà Nguyễn Thị Thúy Dung, Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh

Mặc dù đã có những cơ chế hỗ trợ, khuyến khích song số HTX tiếp cận và thụ hưởng những chính sách này còn rất hạn chế, đặc biệt về vấn đề đất đai. Thống kê của cơ quan chuyên môn, đến nay trên địa bàn tỉnh mới có 60 HTX được giao đất không thu tiền sử dụng đất và cho thuê đất để thực hiện các dự án đầu tư phục vụ sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, chiếm gần 10% tổng số HTX trên địa bàn tỉnh.

Theo bà Nguyễn Thị Thúy Dung, Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, một trong những lý do mà các HTX chưa tiếp cận được chính sách liên quan đến đất đai là do chưa bảo đảm các điều kiện theo quy định. Để hội đủ các điều kiện thì các HTX gặp phải không ít khó khăn. 

Ví như tại khoản 1 Điều 6, Nghị quyết 24/2018/NQ-HĐND ngày 7/12/2018 quy định: “HTX nông nghiệp có dự án nông nghiệp thuộc danh mục khuyến khích đầu tư thuê lại đất nông nghiệp, mặt nước của hộ gia đình, cá nhân với tổng diện tích thuê tối thiểu từ 10 ha tập trung theo vùng để sản xuất nông nghiệp thì được hỗ trợ kinh phí tương ứng 20% tiền thuê đất, thuê mặt nước cho 5 năm đầu tiên kể từ khi đi vào hoạt động”. Trên thực tế, để HTX dồn đổi, tích tụ được diện tích như trên là rất khó.

Từ thực tế trên, hiện nay không ít HTX thiếu đất để mở rộng sản xuất, kinh doanh, dịch vụ. Kèm theo đó là khó tiếp cận các nguồn vốn từ các tổ chức tín dụng do không có tài sản thế chấp, khó tiếp cận các chính sách ưu đãi theo Nghị định số 116/2018/NĐ-CP ngày 7/9/2018 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 55/2015/NĐ-CP ngày 09/6/2015 của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn…

“Để khắc phục những khó khăn về đất đai, đề nghị ngành chức năng, các địa phương chủ động cân đối quỹ đất chung, trong đó quan tâm bổ sung quy hoạch diện tích đất để sử dụng vào mục đích thực hiện các dự án đầu tư phục vụ sản xuất, tiêu thụ sản phẩm của các HTX”, bà Nguyễn Thị Thúy Dung chia sẻ.

Theo Ngọc Hân/ Báo Bắc Giang