Phát triển KTTT để tạo thuận lợi cho HTX, liên hiệp HTX tiếp cận các chính sách ưu đãi, đặc thù của Nhà nước

Liên minh HTX Việt Nam là thành phần trong Ban Chỉ đạo Tổng kết 10 năm thi hành Luật HTX năm 2012 và Ban Soạn thảo Luật HTX năm 2012 (sửa đổi); Liên minh HTX Việt Nam đã tích cực tham gia, đóng góp ý kiến trong quá trình Tổng kết, dự thảo Luật HTX năm 2012 (sửa đổi), gửi văn bản đóng góp ý kiến về nội dung dự thảo Luật HTX năm 2012 cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội trong quá trình xây dựng và thẩm tra sơ bộ dự thảo Luật HTX (sửa đổi).

Về nội dung dự thảo Luật HTX (sửa đổi), Liên minh HTX Việt Nam đề xuất, kiến nghị chỉnh sửa, bổ sung nội dung và cơ sở của đề xuất, kiến nghị như sau:

(1) Giữ nguyên tên “Luật Hợp tác xã”: HTX là nòng cốt, đại diện và đặc trưng cho thành phần kinh tế tập thể. Tổ chức hoạt động của tổ hợp tác, liên hiệp HTX và các tổ chức kinh tế tập thể khác cũng tuân theo bản chất, mục đích, cơ chế hoạt động của HTX. Do đó, việc giữ nguyên tên gọi “Luật HTX” nhưng vẫn đảm bảo bao quát được phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng đối với các tổ chức kinh tế tập thể là phù hợp. Tên gọi Luật HTX đã được sử dụng từ Luật HTX năm 1996, Luật HTX năm 2003 và Luật HTX năm 2012; hệ thống chính trị và người dân đã quen với tên gọi này, ngắn họn, dễ hiểu, thuận lợi cho tuyên truyền phổ biến và áp dụng pháp luật; tại 05 cuộc toạ đàm (Vĩnh Phúc, Yên Bái, Bình Thuận, Đà Nẵng và Hậu Giang) do Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Liên minh HTX Việt Nam chủ trì lấy ý kiến của các sở, ngành, tổ chức chính trị - xã hội, HTX ở các vùng trên địa bàn cả nước thì có từ 60% - 65% các ý kiến đề nghị giữ nguyên tên là Luật HTX; hầu hết các nước trên thế giới đều sử dụng tên là Luật HTX; nếu dự thảo Luật HTX (sửa đổi) không quy định về Liên đoàn HTX như phương án 2 điểm 3, mục 5 của Tờ trình số 5629/TTr-BKHĐT thì Luật HTX chủ yếu quy định về HTX, liên hiệp HTX, cho nên tên gọi Luật HTX là phù hợp.

Trong Hiến pháp, Bộ luật Dân sự và các quy định pháp luật khác không có quy định về thuật ngữ “tổ chức kinh tế hợp tác”.  Pháp nhân theo quy định tại điều 74, 75, 76 của Bộ luật dân sự đã được định nghĩa rõ ràng gồm pháp nhân thương mại và pháp nhân phi thương mại. Dự thảo Luật HTX (sửa đổi) quy định tại khoản 2 Điều 26: “2. Tổ chức kinh tế hợp tác có tư cách pháp nhân bao gồm HTX, liên hiệp HTX và liên đoàn HTX” là chưa phù hợp với quy định pháp luật dân sự. Bên cạnh đó, mỗi loại hình HTX, liên hiệp HTX và Liên đoàn HTX có địa vị pháp lý khác nhau, nên tổ chức và hoạt động cũng khác nhau, việc nhóm vào các nội dung quy định về tổ chức kinh tế hợp tác có tư cách pháp nhân là chưa phù hợp. Vì vậy, trong dự thảo Luật HTX (sửa đổi) quy định cụ thể giải thích từ ngữ, cơ chế thành lập và hoạt động đối với từng loại hình HTX, liên hiệp HTX.

(2) Về bố cục của dự thảo Luật HTX (sửa đổi), ngoài những quy định chung về THT, HTX, liên hiệp HTX; quản lý nhà nước đối với HTX, liên hiệp HTX, Luật HTX có các chương: : (1) Chương quy định về chính sách ưu đãi, hỗ trợ các tổ chức kinh tế tập thể; (2) Chương quy định về tổ chức và hoạt động của HTX; (3) Chương quy định về tổ chức và hoạt động của liên hiệp HTX; (4) Chương quy định về tổ chức và hoạt động của THT.; (5) Chương quy định về kiểm toán HTX; (6) Chương quy định về hệ thống Liên minh HTX Việt Nam. Riêng đối với Chương quy định về tổ chức và hoạt động của HTX cần có những quy định cụ thể đối với các HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, thương mại dịch vụ, giao thông vận tải, xây dựng - sản xuất vật liệu xây dựng, tài chính – tín dụng (Quỹ tín dụng nhân dân, Ngân hàng HTX...) và lĩnh vực hoạt động khác về điều kiện thành viên, quyền và nghĩa vụ thành viên; nội dung hoạt động và đăng ký, sử dụng dịch vụ của HTX.

(3) Quy đình về Ngày Hợp tác xã Việt nam (Ngày 11/4 hàng năm): Việc quy định “Ngày Hợp tác xã Việt Nam” có ý nghĩa đối với việc tuyên truyền, phổ biến về bản chất, nguyên tắc, giá trị của HTX đối với cộng đồng, người dân. Ngày Quốc tế HTX, viết tắt là IDC (International Day of Cooperatives) là ngày Thứ Bảy đầu tiên của tháng Bảy, được Đại hội đồng Liên Hợp Quốc chọn trong Nghị quyết A/RES/47/90 ngày 16/12/1992, ở nước ta ngày 27 tháng 7 năm 2011, Thủ tư­ớng Chính phủ đã có Quyết định số 1268/QĐ-TTg công nhận ngày 11 tháng 4 hàng năm là Ngày HTX Việt Nam.

(4) Tổ hợp tác thuộc và liên đoàn HTX không thuộc phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng của dự thảo Luật HTX (sửa đổi ).

Nghị quyết số 20-NQ/TW có chủ trương tổ hợp tác là một hình thức tổ chức sản xuất, kinh doanh của kinh tế tập thể, cũng được hưởng các cơ chế, chính sách đặc thủ của Nhà nước để phát triển cả về số lượng và chất lượng; tổ hợp tác đã hình thành, tồn tại và phát triển trong thời kỳ kế hoạch hoá tập trung và nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở nước ta; hiện nay được thành lập và hoạt động theo quy định tại Nghị định số 77/2019/NĐ-CP ngày 10/10/2019 đang có khoảng 100.000 tổ hợp tác (chủ yếu là lĩnh vực nông nghiệp), thu hút gần 02 triệu thành viên tham gia, liên kết sản xuất, kinh doanh với HTX và doanh nghiệp; chiếm tỷ trọng đáng kể trong thành phần kinh tế tập thể. Theo đó, phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật HTX (sửa đổi) sửa thành: “Luật này quy định việc thành lập, tổ chức, hoạt động của HTX, liên hiệp HTX, tổ hợp tác và hệ thống Liên minh HTX Việt Nam"; đối tượng áp dụng của dự thảo Luật HTX (sửa đổi) sửa thành: "Luật này áp dụng đối với HTX, liên hiệp HTX, tổ hợp tác, thành viên của HTX, liên hiệp HTX, tổ hợp tác và tổ chức, hộ gia đình, cá nhân có liên quan đến việc thành lập, tổ chức, hoạt động của HTX, liên hiệp HTX, tổ hợp tác".

Đối với Liên đoàn HTX, nền kinh tế - xã hội nước ta chưa có cơ sở thực tiễn về mô hình Liên đoàn HTX để tổng kết quy định vào Luật HTX; thực tiễn ở các nước mà HTX phát triển, quy mô vừa và lớn chiếm tỷ trọng lớn, có liên đoàn HTX chuyên ngành về nông nghiệp, tín dụng, nghề cá, tiêu dùng... với chức năng chủ yếu là liên kết kinh tế và đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích của thành viên; trong khi ở nước ta phần lớn HTX có quy mô nhỏ, siêu nhỏ, liên kết kinh tế còn hạn chế. Liên minh HTX Việt Nam là tổ chức hội được Đảng, Nhà nước thành lập và giao nhiệm vụ, Nghị quyết số 20-NQ/TW có chủ trương "Liên minh HTX Việt Nam là tổ chức đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức kinh tế tập thể, giữ vai trò nòng cốt và thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể..."; "Nghiên cứu, xây dựng thí điểm một số liên đoàn HTX hoạt động chuyên môn hoá cao trong một số ngành, lĩnh vực". Quy định liên đoàn HTX  thuộc phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng như trong dự thảo Luật HTX (sửa đổi) là chưa có cơ sở thực tiễn ở trong nước, chưa phù hợp với chủ trương tại Nghị quyết số 20-NQ/TW. Thời gian tới các cơ quan Trung ương và địa phương xây dựng đề án thí điểm về liên đoàn HTX trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt để thực hiện, sau một thời gian sẽ tổng kết mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội thì bổ sung vào Luật HTX.

(5) Quy định các tiêu chí phân loại theo lĩnh vực hoạt động, trong đó, nội dung chi tiết các tiêu chí phân loại và mục đích, mục tiêu áp dụng theo từng tiêu chí cần được nghiên cứu, bổ sung quy định chi tiết trong Luật HTX (sửa đổi): Đối với tiêu chí về lĩnh vực hoạt động, cần được phân loại cho từng lĩnh vực hoạt động cụ thể: Lĩnh vực nông nghiệp (trồng trọt, chăn nuôi, lâm nghiệp, thủy sản, diêm nghiệp); công nghiệp; giao thông vận tải; xây dựng; thương mại, dịch vụ; tín dụng; chuyên ngành khác; hoạt động trong nhiều lĩnh vực, dịch vụ tổng hợp. Đối với tiêu chí quy mô thành viên, phân loại theo thành viên chính thức, thành viên liên kết; đặc điểm và quan hệ giữa thành viên và các tổ chức kinh tế tập thể (góp vốn; cung ứng, sử dụng dịch vụ, hàng hóa...). Dự thảo Luật HTX (sửa đổi) có nhiều quy định phù hợp hơn đối với tổ chức và hoạt động của HTX, liên hiệp HTX trong lĩnh vực nông nghiệp, nhưng chưa phù hợp với QTDND, HTX hoạt động trong lĩnh vực phi nông nghiệp; vì vậy, dự thảo Luật HTX (sửa đổi) cần có những quy định đảm bảo vừa bao trùm, vừa phân hóa theo các đặc điểm, điều kiện tổ chức, hoạt động đặc thù của các HTX, liên hiệp HTX trong từng lĩnh vực hoạt động.

(6) Bổ sung quyền và nghĩa vụ của các tổ chức kinh tế tập thể đối với vệc tham gia thực hiện các chính sách phát triển văn hóa, xã hội, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội. Nghị quyết số 20-NQ/TW có chủ trương “Kinh tế tập thể lấy lợi ích kinh tế là trọng tâm, bao gồm lợi ích của thành viên, tập thể và Nhà nước, đồng thời coi trọng lợi ích chính trị, văn hóa, xã hội trên địa bàn; “ Đánh giá hiệu quả kinh tế tập thể toàn diện về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, hiệu quả của tổ chức và của thành viên; “Bên cạnh mục tiêu kinh tế, các tổ chức kinh tế tập thể còn thực hiện các chính sách xã hội trên địa bàn; “là một kênh quan trọng để thực hiện các chính sách phát triển văn hóa, xã hội bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội tại cộng đồng dân cư”; “Các tổ chức kinh tế tập thể hoạt động có mục đích kinh tế - xã hội và nhân văn, không chỉ vì lợi ích kinh tế thuần túy. Kinh tế tập thể coi trọng lợi ích của thành viên, sự hợp tác, liên kết, trợ giúp lẫn nhau, hướng đến làm giàu cho từng thành viên và tập thể. Bên cạnh mục tiêu kinh tế, các tổ chức kinh tế tập thể còn thực hiện các chính sách xã hội trên địa bàn”.

Đồng thời, một đặc điểm thể hiện tính xã hội và nhân văn sâu sắc của HTX, làm cho mô hình HTX khác hẳn các loại hình doanh nghiệp khác, là ngoài việc thực hiện việc sản xuất, kinh doanh theo phương thức tập thể để tạo được thu nhập và lợi nhuận, HTX còn rất quan tâm tham gia thực hiện các chính sách phát triển văn hóa, xã hội, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội và tạo điều kiện thuận lợi cho việc giáo dục vãn hoá, đào tạo chuyên môn và bồi dưỡng nghiệp vụ cũng như cải thiện đời sống văn hoá, tinh thần cho các thành viên HTX và cộng đồng dân cư. Nhiều HTX đã xây dựng nhà văn hoá, thư viện, lớp mẫu giáo, trung tâm thể dục thể thao, hệ thống điện, nước, truyền thanh... để cải thiện đời sống văn hoá, tinh thần cho các thành viên và cộng đồng dân cư tại địa phương. Nhiều HTX cũng đã sử dụng các phương tiện thông tin đại chúng, các cơ sở văn hoá, giáo dục ở địa phương và của HTX để thông tin, tuyên truyền rộng rãi trong dân cư về bản chất, tính ưu việt của phương thức sản xuất, kinh doanh tập thể của HTX để thu hút thêm người lao động, các hộ gia đình và các doanh nghiệp khác tham gia vào HTX.

(7) Quy định về việc kết nạp thành viên tại khoản 2 Điều 68 dự thảo Luật HTX (sửa đổi) theo hướng tạo điều kiện tối đa cho mọi cá nhân, tổ chức có nguyện vọng, tự nguyện tham gia vào HTX, liên hiệp HTX, theo đó điều kiện trở thành thành viên HTX là: “Cá nhân là công dân Việt Nam hoặc người nước ngoài cư trú hợp pháp tại Việt Nam, từ đủ 18 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ; cá nhân dưới 18 tuổi, người bị mất, bị hạn chế năng lực hành vi dân sự phải có sự đồng ý bằng văn bản của người đại diện hợp pháp; hộ gia đình, tổ chức không có tư cách pháp nhân ủy quyền cho người đại diện theo quy định của pháp luật; pháp nhân hoạt động tại Việt Nam”: Nghị quyết số 20-NQ/TW có chủ trương: “Thành viên kinh tế tập thể bao gồm các thể nhân và pháp nhân, thành viên chính thức và thành viên liên kết, cùng góp vốn, góp tài sản, góp sức trên cơ sở tôn trọng nguyên tắc tự nguyện, bình đẳng, cùng có lợi và quản lý dân chủ”; bảo đảm nguyên tắc mở rộng kết nạp thành viên, không phân biệt về giới tính, địa vị xã hội, chủng tộc, quan điểm chính trị hoặc tôn giáo đối với mọi cá nhân tham gia HTX. Thực tế đang có nhu cầu của học sinh tham gia HTX trường học và cá nhân dưới 18 tuổi, người bị mất, bị hạn chế năng lực hành vi dân sự tham gia HTX (HTX tiêu dùng, HTX y tế…). Việc quy định hộ gia đình tham gia thành viên HTX, tổ hợp tác liên quan đến quyền, nghĩa vụ của thành viên và các quan hệ kinh tế dân sự trong dự thảo Luật HTX (sửa đổi) đảm bảo phù hợp với quy định tại Điều 101, 102 và 103 Bộ luật Dân sự; Điều 101 quy định "Chủ thể trong quan hệ dân sự có sự tham gia của hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân: 1. Trường hợp hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân tham gia quan hệ dân sự thì các thành viên của hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân là chủ thể tham gia xác lập, thực hiện giao dịch dân sự hoặc ủy quyền cho người đại diện tham gia xác lập, thực hiện giao dịch dân sự. Việc ủy quyền phải được lập thành văn bản, trừ trường hợp có thỏa thuận khác. Khi có sự thay đổi người đại diện thì phải thông báo cho bên tham gia quan hệ dân sự biết. Trường hợp thành viên của hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân tham gia quan hệ dân sự không được các thành viên khác ủy quyền làm người đại diện thì thành viên đó là chủ thể của quan hệ dân sự do mình xác lập, thực hiện. 2. Việc xác định chủ thể của quan hệ dân sự có sự tham gia của hộ gia đình sử dụng đất được thực hiện theo quy định của Luật đất đai".

(8) Quy định về số lượng thành viên tối thiểu khi thành lập HTX giữ nguyên như quy định của Luật HTX năm 2012 là 07 thành viên: Năng lực sản xuất, kinh doanh và cạnh tranh của HTX dựa chủ yếu vào lợi thế về quy mô thành viên để huy động vốn và tăng doanh thu dịch vụ nội bộ; nếu quy định số lượng thành viên tối thiểu là 05 thành viên thì càng làm tăng tỷ lệ HTX siêu nhỏ, không khuyến khích việc HTX thu hút thành viên, tăng quy mô hoạt động; chưa phù hợp với chủ trương của Nghị quyết số 20-NQ/TW; Liên minh HTX Việt Nam lấy ý kiến về vấn đề này của các HTX và 63 Liên minh HTX cấp tỉnh thì hầu hết đề nghị giữ nguyên quy định 07 thành viên; theo pháp luật HTX của các nước, thì phần lớn quy định từ 07 thành viên trở lên (Philippin:15, Hàn Quốc 05, Nhật Bản 15, Inđônêxia 20, Maylaixia 10, Thái Lan: 10, Đài Loan: 50, Nỉ-grê-ri-a: 10 - 50), tuỳ loại hình HTX chuyên ngành.

(9) Giữ nguyên quy định thành viên của liên hiệp HTX tối thiểu là 03 HTX thành viên, đồng thời quy định liên hiệp HTX có quyền kết nạp doanh nghiệp, tổ chức kinh tế khác có tư cách pháp nhân là thành viên chính thức của liên hiệp HTX:  Quy định này nhằm nâng cao năng lực tài chính và quản trị, cung ứng đầu vào, đầu ra cho thành viên trong liên hiệp HTX. Thực tiễn khu vực kinh tế tập thể hiện nay các liên hiệp HTX liên kết, hợp tác trực tiếp với các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế khác cung ứng đầu vào, đầu ra, nhưng các doanh nghiệp không phải là thành viên chính thức, nếu doanh nghiệp là thành viên chính thức sẽ làm tăng quy mô và năng lực tài chính, quản trị của liên hiệp HTX, gắn với chuỗi giá trị sản phẩm, phát triển bền vững hơn, tuy nhiên cần nghiên cứu để quy định tỷ lệ tối đa doanh nghiệp, tổ chức kinh tế khác có tư cách pháp nhân là thành viên chính thức của liên hiệp HTX, đảm bảo tổ chức, điều hành, hoạt động của liên hiệp HTX theo các nguyên tắc của HTX.

(10) Quy định thành viên HTX, liên hiệp HTX bao gồm, thành viên chính thức của tổ chức kinh tế tập thể thực hiện góp vốn và sử dụng sản phẩm, dịch vụ của tổ chức kinh tế tập thể và thành viên liên kết không phải thực hiện góp vốn, chỉ sử dụng sản phẩm, dịch vụ của tổ chức kinh tế tập thể (bỏ quy định về thành viên liên kết góp vốn): Nghị quyết số 20-NQ/TW có chủ trương: “Thành viên kinh tế tập thể bao gồm các thể nhân và pháp nhân, thành viên chính thức và thành viên liên kết, cùng góp vốn, góp tài sản, góp sức trên cơ sở tôn trọng nguyên tắc tự nguyện, bình đẳng, cùng có lợi và quản lý dân chủ”; “Kinh tế tập thể phát triển dựa trên sở hữu riêng của thành viên và sở hữu chung của tập thể; tổ chức hoạt động theo nguyên tắc đối nhân, không phụ thuộc vào vốn góp; phân phối theo mức độ tham gia dịch vụ, theo hiệu quả lao động và theo vốn góp”. Hơn nữa, một trong những nghĩa vụ cơ bản nhất của thành viên HTX, liên hiệp HTX (thành viên chính thức và thành viên liên kết) là đăng ký nhu cầu và sử dụng hàng hóa, dịch vụ của hợp tác xã theo hợp đồng dịch vụ và đây là yếu tố quan trọng và cần thiết để HTX, liên hiệp HTX làm căn cứ xây dựng kế hoạch cung ứng sản phẩm, dịch vụ cho thành viên.

Vì vậy, việc quy định về thành viên liên kết chỉ góp vốn, không sử dụng sản phẩm, dịch vụ của tổ chức kinh tế tập thể là không phù hợp, không đạt được mục tiêu tăng cường khả năng huy động vốn của HTX, liên hiệp HTX do thành viên liên kết góp vốn không có quyền tham gia điều hành, quản lý HTX, liên hiệp HTX, không có vai trò kiểm soát việc sử dụng vốn của mình trong HTX, liên hiệp HTX. Đề nghị nghiên cứu cơ chế huy động vốn cho HTX, liên hiệp HTX theo hình thức đầu tư đối với những chủ thể có nhu cầu góp vốn vào HTX, liên hiệp HTX nhưng không sử dụng sử dụng sản phẩm, dịch vụ HTX, liên hiệp HTX.

(11) Về phân phối thu nhập, tài sản chung không chia của HTX, liên hiệp HTX: Trích một phần lợi nhuận hằng năm đưa vào quỹ chung không chia theo mức tối thiểu như sau: 20% đối với HTX, 25% đối với liên hiệp HTX: Tài sản không chia là một đặc trưng riêng của HTX so với loại hình kinh tế khác. Theo nguyên tắc số 04 của ICA thì quỹ chung không chia (hay tài sản chung không chia) cần được trích lập hằng năm nhằm phát triển tài sản chung của HTX, thu hút các thành viên tham gia, gắn bó với HTX, để phát triển phong trào HTX đồng thời cũng hạn chế việc HTX giải thể, chuyển đổi.

Quỹ chung không chia của HTX là đặc trưng, có tính nguyên tắc trong quản trị tài chính của HTX, khác với cơ chế quản trị của doanh nghiệp; Quỹ chung không chia càng lớn, thì càng tạo điều kiện cho HTX phát triển, ràng buộc và thu hút thêm thành viên; quy định tỷ lệ 20% đối với HTX và 25% đối với liên hiệp HTX phù hợp với chủ trương của Nghị quyết 20 là Nhà nước có cơ chế, chính sách đặc thù thúc đẩy kinh tế tập thể phát triển, khắc phục tồn tại hiện nay là phần lớn HTX có quy mô nhỏ, vốn ít.

Khoản 3 Điều 60 dự thảo Luật HTX (sửa đổi) quy định: “Tiền chuyển nhượng, thanh lý tài sản không chia theo quy định điểm c, d khoản 3 Điều 62 Luật này”, sửa thành “Tiền trích khấu hao hằng năm của tài sản không chia được hình thành từ việc sử dụng quỹ không chia…”. Tiết b, khoản 1, Điều 20 sửa thành: Không được sử dụng các nguồn vốn thuộc tài sản chung không chia của HTX, liên hiệp HTX được quy định tại khoản 4, điều 60 để góp vốn, mua cổ phần, thành lập doanh nghiệp. Nghiên cứu, bổ sung quy định về sử dụng tài sản không chia của HTX, liên hiệp HTX được gửi tiết kiệm trong hệ thống Quỹ tín dụng nhân dân, Ngân hàng HTX.

(12) Về cơ cấu tổ chức, quản trị, điều hành HTX, liên hiệp HTX:

- Chỉnh sửa Điều 75 dự thảo Luật HTX (sửa đổi) (Cơ cấu tổ chức): Quy định HTX, liên hiệp HTX có quyền tự lựa chọn mô hình tổ chức bộ máy quản lý theo yêu cầu, điều kiện, năng lực, quy mô hoạt động của HTX, liên hiệp HTX: Mô hình (1): Đại hội thành viên; giám đốc, kiểm soát viên; Mô hình (2): Đại hội thành viên, hội đồng quản trị, trong đó chủ tịch hội đồng quản trị kiên giám đốc và ban kiểm soát (kiểm soát viên); Mô hình (3): Đại hội thành viên, hội đồng quản trị giám đốc và ban kiểm soát.

- Quy định HTX quy mô siêu nhỏ có thể lựa chọn tổ chức quản lý và hoạt động theo mô hình gồm Đại hội thành viên và Giám đốc, không bắt buộc có Kiểm soát viên (khoản 2, điều 75) là không phù hợp, bỏ quy định này và chỉnh sửa khoản 3, điều 75: "Trường hợp HTX quy mô siêu nhỏ, quy mô nhỏ có thể lựa chọn tổ chức quản lý và hoạt động theo mô hình gồm Đại hội thành viên, Giám đốc và Kiểm soát viên": Kiểm soát viên HTX có nhiệm vụ giám sát tất cả các hoạt động của HTX, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của HTX, thành viên HTX, đảm bảo HTX hoạt động đúng phương hướng, đúng mục tiêu kế hoạch kinh doanh; đảm bảo tài sản HTX không bị chiếm dụng, thất thoát. Việc quy định tổ chức tổ chức quản lý và hoạt động của HTX quy mô siêu nhỏ theo mô hình gồm Đại hội thành viên và Giám đốc và Kiểm soát viên phù hợp với Nghị quyết số 20-NQ/TW, nâng cao tính minh bạch trong quản lý, điều hành HTX. Việc lựa chọn mô hình tổ chức bộ máy quản lý theo phương án một bộ máy vừa quản lý điều hành hoặc hai bộ máy thực hiện chức năng tách biệt, tùy theo yêu cầu, điều kiện, năng lực, quy mô hoạt động của các tổ chức kinh tế tập thể.

- Bỏ quy định tỷ lệ % số lượng dại biểu tham dự Đại hội đại biểu thành viên. Đề xuất: Số lượng đại biểu tham dự đại hội đại biểu thành viên hợp tác xã do Điều lệ quy định nhưng phải bảo đảm: a) Không được ít hơn 50 đại biểu là thành viên chính thức đối với hợp tác xã có từ trên 50 đến 100 thành viên chính thức; b) Không được ít hơn 100 đại biểu là thành viên chính thức đối với hợp tác xã có từ trên 100 đến 300 thành viên chính thức; c) Không được ít hơn 150 đại biểu là thành viên chính thức đối với hợp tác xã có từ trên 300 đến 1000 thành viên chính thức; d) Không được ít hơn 200 đại biểu là thành viên chính thức đối với hợp tác xã có trên 1000 thành viên chính thức.

- Khoản 4 Điều 49 dự thảo Luật HTX (sửa đổi) quy định "Một cá nhân có thể đồng thời được bầu làm Trưởng Ban Kiểm soát, kiểm soát viên của không quá 04 HTX, liên hiệp HTX " sửa thành "... không quá 02 HTX, liên hiệp HTX": Quy định một cá nhân đảm nhận nhiệm vụ làm Trưởng Ban Kiểm soát của 3 - 4 HTX là không khả thi, vì công việc của Ban Kiểm soát khá phức tạp, có trách nhiệm pháp lý cao đối với thành viên HTX, thường được thực hiện vào thời điểm cuối kỳ; một người không thể hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ trong cùng một thời gian.

- Bỏ quy định về điều kiện thành viên đảm nhận các chức danh hội đồng quản trị, kiểm soát viên, giám đốc không phải là cha, mẹ đẻ; cha, mẹ nuôi; vợ, chồng; con, con nuôi; anh, chị, em ruột của thành viên hội đồng quản trị, ban kiểm soát, kiểm soát viên. Quy định này đang hạn chế việc tham gia của các thành viên có quan hệ gia đình là những người có năng lực, trình độ, tâm huyết, có nhu cầu tham gia quản lý, điều hành HTX, liên hiệp HTX. Bên cạnh đó, việc bổ nhiệm người thân vào các vị trí hội đồng quản trị, kiểm soát viên, giám đốc HTX, liên hiệp HTX không làm ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất, kinh doanh được dựa trên nguyên tắc kiểm tra dân chủ bởi các thành viên của HTX và quyền bình đẳng, biểu quyết ngang nhau không phụ thuộc vốn góp trong việc quyết định tổ chức, quản lý, điều hành và hoạt động của HTX.

- Khoản 5 Điều 46 dự thảo Luật HTX (sửa đổi) về quyền và nghĩa vụ của Hội đồng quản trị quy định "Quyết định đầu tư hoặc bán tài sản có giá trị dưới 50% tổng giá trị tài sản..." sửa thành "Quyết định đầu tư hoặc bán tài sản có giá trị dưới 20% tổng giá trị tài sản...": Các HTX chủ yếu quy mô nhỏ và siêu nhỏ, quản trị công khai và minh bạch, quy định tỷ lệ dưới 50% như trên là quá lớn, gây nên sự lạm quyền của Hội đồng quản trị.

- Dự thảo Luật HTX (sửa đổi), sử dụng cụm từ "quản trị" thay cho "quản lý" và "pháp nhân" thay cho "tổ chức": Để phù hợp với cơ chế tổ chức và hoạt động của HTX, liên hiệp HTX là tổ chức kinh tế, thống nhất với quy định của Bộ luật Dân sự và tương thích với quy định của Luật Doanh nghiệp.

(13) Quy định về cơ chế chuyển quyền sử dụng, quyền sở hữu và nhận lại tài sản thành viên góp vốn vào HTX, liên hiệp HTX: HTX, liên hiệp HTX có tài sản độc lập với cá nhân, pháp nhân khác và tự chịu trách nhiệm bằng tài sản của mình, là phần vốn góp của các thành viên đăng ký góp vốn khi thành lập HTX, liên hiệp HTX hoặc phát sinh trong quá trình hoạt động. Vì vậy, để bảo đảm quyền sở hữu tài sản của HTX, liên hiệp HTX có tư cách pháp nhân thì thành viên khi góp vốn phải tiến hành chuyển quyền sử dụng tài sản sang cho HTX, liên hiệp HTX có tư cách pháp nhân. Điều này góp phần làm minh bạch tài sản, trách nhiệm giữa pháp nhân HTX, liên hiệp HTX với tài sản của thành viên, đồng thời, nâng cao trách nhiệm của thành viên đối với HTX, liên hiệp HTX có tư cách pháp nhân. Thực tiễn hiện nay, còn có các HTX, liên hiệp HTX mà thành viên vẫn giữ quyền sử dụng đối với tài sản (đất đai, máy móc, thiết bị, phương tiện,…) đã góp vào HTX, liên hiệp HTX do chưa có quy định cụ thể về cơ chế chuyển quyền sử dụng, quyền sở hữu tài sản góp vốn và nhận lại phần vốn góp của thành viên HTX, liên hiệp HTX.

 (14) Quy định về thành lập, phát triển doanh nghiệp trong HTX, liên hiệp HTX (Quyền của tổ chức kinh tế hợp tác có tư cách pháp nhân tại Điều 9 - dự thảo Luật HTX (sửa đổi)), làm rõ về loại hình doanh nghiệp, mối quan hệ quản lý, quan hệ kinh tế giữa các tổ chức kinh tế tập thể và doanh nghiệp: Thực tế trong 10 năm thi hành Luật HTX năm 2012, đã có một số HTX, liên hiệp HTX thành lập doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, Luật HTX năm 2012 không quy định hạn chế việc HTX thành lập doanh nghiệp. Ngoài việc liên kết với doanh nghiệp để cung ứng dịch vụ đầu vào, tiêu thụ sản phẩm cho thành viên, thì việc thành lập doanh nghiệp trong các tổ chức kinh tế tập thể giúp cho các tổ chức kinh tế tập thể sử dụng nguồn lực hiệu quả và nâng cao chất lượng dịch vụ cung ứng cho thành viên. Việc quy định về phát triển doanh nghiệp trong tổ chức kinh tế tập thể trong Luật HTX (sửa đổi) phù hợp với Nghị quyết số 20-NQ/TW.

(15) Quy định kiểm toán HTX tại Chương VII về Kiểm toán HTX: "Kiểm toán HTX, liên hiệp HTX là dịch vụ công, giao cho Liên minh HTX Việt Nam thành lập và quản lý kiểm toán HTX": Nghị quyết số 20-NQ/TW có chủ trương "Phát triển kinh tế tập thể năng động và bền vững,...... tôn trọng bản chất, giá trị, nguyên tắc hoạt động của kinh tế tập thể, ...... đánh giá hiệu quả của tổ chức kinh tế tập thể, đóng góp về mặt kinh tế, xã hội ...... Nhà nước hỗ trợ phí kiểm toán đối với tổ chức kinh tế tập thể". Kiểm toán HTX là dịch vụ công để thực hiện chính sách của Nhà nước hỗ trợ HTX nâng cao năng lực quản trị; đồng thời, cung cấp tài liệu tin cậy để đánh giá tình hình hoạt động và xây dựng chính sách, pháp luật về kinh tế tập thể, HTX. Nghị quyết số 20-NQ/TW có chủ trương là Liên minh HTX Việt Nam được thực hiện các dịch vụ công; Điều lệ Liên minh HTX Việt Nam quy định được cung ứng dịch vụ kiểm toán cho HTX. Khảo sát thực tế HTX tại một số địa phương (Tiền Giang, TP. Hà Nội, Nam Định...) đã thực hiện kiểm toán theo dự án tài trợ của Liên đoàn CHLB Đức trong những năm gần đây, cho thấy có hiệu quả nhưng các HTX không có khả năng tài chính để chi trả dịch vụ kiểm toán cho doanh nghiệp kiểm toán độc lập; Nhà nước có chính sách hỗ trợ phí kiểm toán cho HTX là rất cần thiết. Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 585/TB-VPCP ngày 19/12/2017 của Văn phòng Chính phủ, Liên minh HTX Việt Nam nghiên cứu các mô hình kiểm toán HTX của Đức, Pháp, Áo, Ba Lan, Secbia... và tháng 5/2020 đã xây dựng Đề án Kiểm toán HTX trình Thủ tướng Chính phủ. Các bộ, ngành đã xem xét và cho ý kiến là căn cứ vào quy định của Luật HTX năm 2012 (sửa đổi) để trình Chính phủ xem xét cho phép để thực hiện Đề án. Đề nghị quy định cụ thể về kiểm toán HTX như sau:

1. Bổ sung quy định về giải thích từ ngữ về:

- Kiểm toán HTX: Là hoạt động kiểm toán do Kiểm toán viên thực hiện theo hợp đồng với HTX có nhu cầu kiểm toán đối với hoạt động tài chính của HTX nhằm giúp cho HTX thẩm định tính đầy đủ, trung thực, hợp lí số liệu, tài liệu kế toán, báo cáo tài chính.

- Kiểm toán nội bộ HTX: Là kiểm toán thực hiện trong phạm vi HTX nhằm bảo đảm duy trì trật tự và hiệu quả của hoạt động tài chính của HTX. HTX được khuyến khích thực hiện kiểm toán nội bộ, trừ trường hợp pháp luật khác có quy định về hoạt động kiểm toán đối với TCKTTT.

1. Nội dung kiểm toán nội bộ: Quản trị, phòng ngừa, phát hiện, xử lý các rủi ro và đánh giá hiệu quả các quy trình kiểm soát nội bộ, quản trị và kế toán HTX, liên hiệp HTX; đánh giá khách quan về tính tuân thủ, hiệu quả và hiệu suất kiểm soát; các mục tiêu hoạt động và các mục tiêu chiến lược, kế hoạch và nhiệm vụ công tác mà đơn vị đạt được
2. Quy định về thành lập Trung tâm Kiểm toán HTX Việt Nam trực thuộc Liên minh HTX Việt Nam: Hệ thống Liên minh HTX Việt Nam thực hiện kiểm toán HTX và tư vấn, hỗ trợ kiểm toán nội bộ HTX theo quy định của pháp luật.

(16) Quy định tại Chương X về Chính sách của Nhà nước về phát triển kinh tế tập thể để tạo thuận lợi cho HTX, liên hiệp HTX tiếp cận các chính sách ưu đãi, đặc thù của Nhà nước, đảm bảo công khai, minh bạch: Điều 111 của dự thảo Luật HTX (sửa đổi) quy định tiêu chí thực hiện chính sách bắt buộc HTX, liên hiệp HTX là phải có báo cáo kiểm toán có hiệu lực trong vòng 12 tháng kể từ thời điểm đề xuất hỗ trợ và nhiều tiêu chí khác có tính định tính thì chỉ có các HTX quy mô lớn mới được tiếp cận các chính sách hỗ trợ của Nhà nước; trong khi, phần lớn HTX, liên hiệp HTX có quy mô nhỏ, siêu nhỏ không có khả năng tiếp cận chính sách; quy định tại điểm b, khoản 8 Điều 113, Nhà nước hỗ trợ cho Liên minh HTX Việt Nam xây dựng kiểm toán nội bộ đối với HTX quy mô nhỏ, siêu nhỏ chưa rõ về mô hình và cơ chế hoạt động.

Đề nghị thiết kế các chính sách hỗ trợ, ưu đãi đối với các tổ chức kinh tế tập thể theo hướng hỗ trợ, ưu đãi các tổ chức kinh tế tập thể đầu tư kết cấu hạ tầng, phương tiện vận chuyển, trang thiết bị bảo quản, chế biến, tham gia hoạt động thu gom, chế biến, bảo quản, nhập, xuất hàng dự trữ Quốc gia; hỗ trợ hợp tác xã chuyển đổi từ tổ hợp tác; hỗ trợ các tổ chức kinh tế tập thể phát triển thành viên; hỗ trợ các tổ chức kinh tế tập thể khởi nghiệp sáng tạo; ưu tiên cho các tổ chức kinh tế tập thể trong lĩnh vực nông nghiệp, gắn hoạt động sản xuất kinh doanh với chuỗi giá trị sản phẩm, ứng dụng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; ưu tiên phát triển các tổ chức kinh tế tập thể gắn với phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức.

(17) Quy định Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX tại Chương X về Chính sách của Nhà nước về phát triển kinh tế tập thể: "Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX Việt Nam giao cho Liên minh HTX Việt Nam quản lý, Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX cấp tỉnh giao cho Liên minh HTX cấp tỉnh quản lý": Nghị quyết số 20/NQ-TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới, có chủ trương: “Nâng cao và phát huy vai trò của Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX trong việc hỗ trợ các tổ chức kinh tế tập thể vay vốn với lãi suất ưu đãi, hỗ trợ lãi suất sau đầu tư và bảo lãnh tín dụng đầu tư, bảo đảm công khai, minh bạch, không để thất thoát”. Điều 56 Nghị định số 45/2021/NĐ-CP ngày 31/03/2021 của Chính phủ về việc thành lập, tổ chức và hoạt động của Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX quy định: "1. Liên minh HTX cùng cấp thực hiện quản lý, kiểm tra, giám sát hoạt động của Quỹ HTX theo quy định tại Nghị định và các văn bản hướng dẫn liên quan. 2. Liên minh HTX cùng cấp thực hiện đánh giá hiệu quả hoạt động và xếp loại Quỹ HTX hàng năm theo quy định tại Nghị định và các văn bản hướng dẫn liên quan". Theo quy định của Luật HTX năm 2003 và Luật HTX năm 2012, đến nay đã có 51 Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX cấp tỉnh được thành lập và hoạt động, trực thuộc Liên minh HTX cấp tỉnh, tổng vốn điều lệ 990 tỷ đồng; Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX Việt Nam trực thuộc Liên minh HTX Việt Nam, vốn điều lệ 1.000 tỷ đồng. Báo cáo tình hình hoạt động của các Quỹ này đến 30/6/2022 cho thấy đây là một kênh tín dụng chính sách của Nhà nước hỗ trợ tích cực cho HTX, tổ hợp tác và thành viên vay vốn đầu tư mở rộng, phát triển sản xuất, kinh doanh, ứng dụng công nghệ cao, tăng số lượng và chất lượng dịch vụ cung ứng cho thành viên; hầu hết các HTX vay vốn đều sử dụng vốn vay đúng mục đích, tạo việc làm và có lãi; tăng cường sự liên kết sản xuất, kinh doanh giữa các thành viên của HTX. Quỹ trung ương và Quỹ địa phương hoạt động hiệu quả, bảo toàn vốn.

(18) Quy định tại Chương IX về Tổ chức đại diện của các tổ chức kinh tế hợp tác sửa thành “Hệ thống Liên minh HTX Việt Nam” và  quy định như sau: Điều 108. Địa vị pháp lý, mục đích tổ chức và phạm vi hoạt động: "1. Hệ thống Liên minh HTX Việt Nam gồm Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (gọi là Liên minh HTX cấp tỉnh); tổ chức và hoạt động theo quy định của Chính phủ và Điều lệ Liên minh HTX Việt Nam, Điều lệ Liên minh HTX cấp tỉnh. 2. Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX cấp tỉnh là tổ chức đại diện cho các thành viên bao gồm: HTX, liên hiệp HTX, tổ hợp tác và tổ chức khác, hoạt động liên quan đến kinh tế tập thể; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của thành viên, được Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ, giữ vai trò nòng cốt trong phát triển kinh tế tập thể, làm cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với thành phần kinh tế tập thể, góp phần vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. 3. Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX cấp tỉnh là tổ chức có tư cách pháp nhân, trụ sở, con dấu, tài khoản riêng, hoạt động theo quy định của pháp luật Việt Nam và Điều lệ, được Nhà nước bảo đảm biên chế, kinh phí, điều kiện vật chất và các nguồn lực khác để thực hiện chức năng, nhiệm vụ. Điều lệ Liên minh HTX Việt Nam do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; Điều lệ Liên minh HTX cấp tỉnh do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt. Liên minh HTX Việt Nam hoạt động trong phạm vi cả nước; Liên minh HTX cấp tỉnh hoạt động trong phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Thành viên Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX cấp tỉnh, bao gồm: Thành viên chính thức, thành viên liên kết và thành viên danh dự; thành viên của Liên minh HTX cấp tỉnh đồng thời là thành viên của Liên minh HTX Việt Nam". Điều 109. Chức năng, nhiệm vụ của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam: "1. Đại diện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các thành viên. 2, Tuyên truyền, vận động phát triển về kinh tế tập thể. 3. Tư vấn, hỗ trợ và cung cấp dịch vụ, đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực phục vụ cho phát triển kinh tế tập thể. 4. Thực hiện các chương trình, dự thảo, dịch vụ công và hoạt động kinh tế phục vụ phát triển kinh tế tập thể. 5. Tham gia xây dựng chính sách, pháp luật về kinh tế tập thể. 6. Đại diện cho các thành viên trong quan hệ hoạt động phối hợp với các tổ chức trong nước và nước ngoài theo quy định của pháp luật. 7. Thực hiện nhiệm vụ do cơ quan nhà nước ủy thác (ủy nhiệm) về phát triển kinh tế tập thể":

Cơ sở của đề xuất này: Kết luận số 70-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khoá IX có chủ trương "Củng cố, đổi mới tổ chức và hoạt động của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam...", Điều 58 Luật HTX năm 2012 quy định về tổ chức Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX cấp tỉnh, Điều lệ Liên minh HTX Việt Nam được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 1328/QĐ-TTg ngày 23/7/2021 quy định về hệ thống Liên minh HTX Việt Nam; thực tiễn ở nước ta và nhiều nước khác, Liên minh HTX (tổ chức phi Chính phủ) là công cụ của Nhà nước để thực hiện các chính sách hỗ trợ phát triển HTX mà không vi phạm các cam kết Hiệp định tự do thương mại; điểm 5, mục II Nghị quyết số 20-NQ/TW có chủ trương về củng cố và tăng cường hoạt động của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam; như vậy, dự thảo Luật HTX (sửa đổi) tiếp tục giữ các quy định về Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX cấp tỉnh, đồng thời thể chế hoá đầy đủ chủ trương của Đảng tại Kết luận số 70-KL/TW và Nghị quyết số 20-NQ/TW để hệ thống Liên minh HTX Việt Nam có khung khổ pháp luật hoạt động có hiệu quả.

(19) Quy định một điều tại Chương X: "Các HTX, liên hiệp HTX, THT khi được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy đăng ký hoạt động thì trở thành là thành viên của Liên minh HTX Việt Nam; HTX, liên hiệp HTX có quyền tham gia các tổ chức khác đại diện và bảo vệ quyền lợi cho mình phù hợp với quy định của pháp luật có liên quan": Nghị quyết số 20-NQ/TW có chủ trương "Kinh tế tập thể là thành phần kinh tế quan trọng, phải được củng cố và phát triển cùng với kinh tế nhà nước trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân; phát triển kinh tế tập thể là một trong những phương thức để khắc phục mặt trái của cơ chế thị trường... Nhà nước có cơ chế, chính sách đặc thù cho kinh tế tập thể.... Xây dựng chương trình tổng thế về phát triển kinh tế tập thể trên phạm vi toàn quốc...... Liên minh HTX Việt Nam là tổ chức đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức kinh tế tập thể, giữ vai trò nòng cốt và thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể, làm cầu nối giữa Đảng và Nhà nước với thành phần kinh tế tập thể ...". Theo đó, khi HTX, liên hiệp HTX và THT được thành lập và đi vào hoạt động thì là thành viên của Liên minh HTX Việt Nam (không phải làm thủ tục kết nạp) sẽ thuận lợi cho HTX, liên hiệp HTX, THT trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, tiếp cận các nguồn lực hỗ trợ và các dịch vụ công mà Nhà nước giao cho hệ thống Liên minh HTX Việt Nam thực hiện; đồng thời, tạo điều kiện cho hệ thống Liên minh HTX Việt Nam thu hút thành viên, làm tốt chức năng đại diện và nhiệm vụ cầu nối giữa Đảng và Nhà nước với kinh tế tập thể. Thực tế hiện nay, hơn 70% tổng số HTX và 100% liên hiệp HTX, một số THT là thành viên của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam; Điều lệ Liên minh HTX Việt Nam quy định HTX, liên hiệp HTX và THT là thành viên chính thức. Một số địa phương đã tích hợp các chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp thông qua các HTX, THT, đảm bảo hiệu quả cao hơn so với việc hỗ trợ cho từng hộ cá thể. Thực tiễn pháp luật HTX ở một số nước (Thái Lan, Malaixia, Iran...) quy định khi HTX được thành lập thì đương nhiên là thành viên của tổ chức đại diện là Liên minh HTX.

(20) Chương XI về Quản lý nhà nước đối với kinh tế tập thể có thể quy định ủy thác cho hệ thống Liên minh HTX Việt Nam thực hiện một số nhiệm vụ: Nghị quyết số 20-NQ/TW có chủ trương: "Tăng cường quản lý nhà nước....., xây dựng bộ máy quản lý nhà nước về kinh tế tập thể tập trung, thống nhất, xuyên suốt trong chỉ đạo, điều hành từ trung ương tới địa phương, khắc phục hạn chế của bộ máy quản lý nhà nước về kinh tế tập thể còn nhiều bất cập, không thống nhất, thiết chặt chẽ, phân tán, chưa hiệu quả"; thực tiễn quản lý nhà nước đối với các HTX, liên hiệp HTX và THT thuộc các ngành công nghiệp và dịch vụ (trừ Quỹ tín dụng nhân dân) còn nhiều bất cập, tồn tại, phân tán ở nhiều ngành; cho nên Luật HTX (sửa đổi) quy định giao (ủy thác) cho hệ thống Liên minh HTX Việt Nam thực hiện một số nhiệm vụ quản lý nhà nước, không làm tăng biên chế và chi thường xuyên của ngân sách nhà nước, đảm bảo yếu tố kịp thời và hiệu lực, hiệu quả trong quản lý nhà nước đối với kinh tế tập thể. Thực tế ở các tỉnh, thành phố, Liên minh HTX cấp tỉnh được giao thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến quản lý nhà nước đối với các HTX thuộc các ngành công nghiệp và dịch vụ, ở nhiều địa phương còn giao cả một số nhiệm vụ quản lý HTX nông nghiệp.

Liên minh Hợp tác xã Việt Nam