Xu hướng chuyển đổi số, sản xuất hữu cơ, phát triển các mô hình gắn với kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh

Theo số liệu thống kê, năm 2023, cả nước thành lập mới là 2.156 hợp tác xã (HTX), 120.983 tổ hợp tác (THT), 8 Liên hiệp Hợp tác xã (LHHTX). Tính đến nay, cả nước có 31.364 HTX (20.710 HTX nông nghiệp (66,03%); 2.448 HTX CN-TTCN (7,93%); 2.745 HTX TMDV (8,75%); 1.908 HTX GTVT (6,08%); 918 HTX xây dựng (2,93%); 637 HTX môi trường (2,03 %); 1.183 Quỹ tín dụng nhân dân (3,77%); 775 HTX lĩnh vực khác (2,48%)).

Xu hướng phát triển kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh

Theo khảo sát, 31 HTX, THT (Đồng Nai) xuất khẩu chôm chôm, xoài sang thị trường Úc, New Zealand, Hoa Kỳ, cấp mã số nhà sơ chế, đóng gói chuối xuất sang Trung Quốc. HTX sầu riêng 9 Bê và HTX công nghệ cao Bà Rịa, Vũng Tàu xuất sầu riêng, dưa lưới, nấm linh chi, đông trùng hạ thảo sang Nhật, Quata, Dubai; HTX sản xuất thương mại và dịch vụ Phì Điền (Lục Ngạn, Bắc Giang) xuất khẩu vải tươi sang Trung Đông, Nhật Bản và vải thiều khô sang Đài Loan. Cấp mã vùng trồng, cấp mã số nhà sơ chế, đóng gói và xuất khẩu.

Đặc biệt, 50,6% sản phẩm lúa kết hợp hoặc chuyển sang trồng rau, củ quả, cây ăn quả, nuôi thủy sản; mô hình trồng dược liệu. 3 HTX khai thác thủy sản Quyết Thắng (Bà Rịa- Vũng Tàu), HTX nông nghiệp Mai Pha Land (Mai Pha, Lạng Sơn), HTX Hoằng Đạo (Thanh Hóa); mô hình lúa - tôm, lúa - cá; HTX nông nghiệp và du lịch bền vững Hội An (Heal Organic Farm) phát triển chuỗi giá trị nông nghiệp xanh. 3 đạt OCOP 3-5 sao của cả nước là sản phẩm của HTX5; 57,2% HTX chủ động trong liên kết chuỗi giá trị, nâng cao hiệu quả trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm đầu ra.

41,8% HTX, LHHTX, THT phi nông nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh ổn định. HTX thương mại, dịch vụ phục hồi, tăng doanh thu 15-25% so với cùng kỳ năm 2022 nhờ đổi mới phương thức kinh doanh bám sát các phương thức bán hàng trực tuyến, nâng cao chất lượng dịch vụ, bám sát nhu cầu thị trường, đa dạng hóa sản phẩm hàng hóa.

Theo khảo sát của Liên minh Hợp tác xã cấp tỉnh, có 83,5% số HTX được khảo sát cho rằng, việc chuyển đổi số là cần thiết, 18,9% HTX đã có kế hoạch chuyển đổi số, 68% HTX sử dụng ít nhất một trong các phương thức giới thiệu và bán hàng trực tuyến; nhiều HTX nông nghiệp, công nghiệp, thương mại ứng dụng kỹ thuật số để truy xuất nguồn gốc, xây dựng thương hiệu, đa dạng hoá sản phẩm và kênh tiêu thụ sản phẩm trong nước và xuất khẩu (FaceBook, Zalo, Fanpage, Group, Shopee, Sendo, Tiki, Ladaza, Voso, Postmart,...). Ngân hàng HTX Việt Nam và các quỹ tín dụng nhân dân tiên phong trong đẩy mạnh chuyển đổi số, nâng cao chất lượng và đồng bộ các dịch vụ cung ứng. Nhiều loại hình HTX có định hướng trong liên kết theo ngành, lĩnh vực hoạt động, liên kết giữa các ngành, liên kết theo chuỗi giá trị, thích ứng với thiên tai, dịch bệnh và biến đổi khí hậu.

Ở Trung ương, nhiều chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, Bộ, ngành về phát triển KTTT, HTX và các chính sách phục hồi kinh tế trong đó có đối tượng thụ hưởng là HTX được thông qua, ban hành như Luật Hợp tác xã được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV ngày 20/6/2023, Nghị quyết số 20-NQ/TW, là tiền đề cơ sở để phát triển khu vực KTTT, HTX trong thời gian tới; Nghị quyết số 09/NQ-CP ngày 02/02/2023 về việc ban hành chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16/6/2022, Hội nghị lần thứ năm, BCH Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới. Nghị quyết số 106/NQ-CP ngày 18/7/2023 của Chính phủ về phát triển hợp tác xã nông nghiệp trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới; Quyết định số 01/QĐ-TTg ngày 03/01/2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt 5 đề án “Hỗ trợ HTX do phụ nữ tham gia quản lý, tạo việc làm cho lao động nữ đến năm 2030”; Chỉ thị số 19/CT-TTg ngày 03/6/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong khu vực KTTT, HTX,... .

Theo khảo sát của Liên minh Hợp tác xã cấp tỉnh và ước đến cuối năm 2023; 61,1% tổng số HTX nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản được giảm tiền thuê đất, thuê mặt nước; 71,7% tổng số HTX và người lao động trong HTX được gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất trong năm 2023; 22,1% tổng số HTX được giảm thuế giá trị gia tăng; 9,3% HTX nông nghiệp, vận tải, du lịch vay vốn tại ngân hàng thương mại; 237 HTX, LHHTX vay vốn ưu đãi của Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX Việt Nam và các Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX tỉnh, thành phố để phục hồi, mở rộng sản xuất, kinh doanhh; 27,7% tổng số HTX nắm được thông tin và tiếp cận chính sách hỗ trợ trong Chương trình mục tiêu xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trong giai đoạn 2021-2025.