Tổ chức Hệ thống Thực phẩm Bền vững Ireland (SFSI) hỗ trợ xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo cho các hợp tác xã tại Việt Nam

Trước yêu cầu chuyển đổi mô hình tăng trưởng nông nghiệp theo hướng xanh, tuần hoàn và có khả năng chống chịu cao, việc đổi mới sáng tạo trong khu vực kinh tế tập thể – đặc biệt là hệ thống hợp tác xã – đang trở thành một trong những ưu tiên chiến lược của Việt Nam. Trên tinh thần đó, sáng nay, 7/7 tại trụ sở Trung ương Liên minh Hợp tác xã Việt Nam (VCA), lãnh đạo Liên minh đã có buổi tiếp đón và làm việc với Đoàn chuyên gia của Tổ chức Hệ thống Thực phẩm Bền vững Ireland (Sustainable Food System Ireland – SFSI), một đối tác quốc tế quan trọng trong lĩnh vực phát triển nông nghiệp bền vững.

Chuyến công tác của đoàn SFSI diễn ra từ ngày 6 đến ngày 12 tháng 7 năm 2025, nằm trong khuôn khổ Chương trình Đối tác Nông nghiệp – Thực phẩm Ireland – Việt Nam (IVAP), giai đoạn 2023–2028, do Đại sứ quán Ireland tài trợ và SFSI triển khai. Đây là hoạt động tiếp nối sau cuộc làm việc giữa lãnh đạo hai bên ngày 26/5/2025, đồng thời thể hiện bước đi cụ thể hóa mối quan hệ hợp tác song phương giữa Việt Nam và Ireland trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển HTX.

Tổ chức Hệ thống Thực phẩm Bền vững Ireland (SFSI) là đơn vị trực thuộc Chính phủ Ireland, có sứ mệnh hỗ trợ các quốc gia đối tác thực hiện chuyển đổi hệ thống thực phẩm một cách toàn diện và bền vững. Với đội ngũ chuyên gia dày dạn kinh nghiệm về chuỗi giá trị nông nghiệp, đổi mới sáng tạo, an toàn thực phẩm và phát triển thể chế, SFSI đã đồng hành cùng nhiều quốc gia đang phát triển trong việc thiết kế chính sách, nâng cao năng lực và xây dựng mô hình thực tiễn.

Tại Việt Nam, SFSI xác định hợp tác xã là trung tâm của chiến lược IVAP. Trong giai đoạn 2023–2028, Chương trình IVAP sẽ hỗ trợ xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo nhằm tăng năng suất, nâng cao chất lượng và khả năng cạnh tranh cho các HTX, đồng thời thúc đẩy sự tham gia toàn diện của các bên liên quan – từ cấp trung ương đến địa phương, từ cơ quan nhà nước đến cộng đồng hợp tác xã.

Tại buổi làm việc, bà Nguyễn Thị Hoài Linh, Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam phát biểu mở đầu, bà nhấn mạnh rằng đổi mới sáng tạo trong khu vực kinh tế tập thể không còn là lựa chọn, mà là xu thế tất yếu để thích ứng với bối cảnh toàn cầu hóa, áp lực thị trường và biến đổi khí hậu. Bà cũng đánh giá cao vai trò của SFSI và Chương trình IVAP trong việc đồng hành cùng Liên minh HTX Việt Nam xây dựng một hướng đi mới cho các HTX theo hướng hiện đại, hiệu quả và bền vững.

Phía SFSI, ông Michael Murphy – Chuyên gia cao cấp về chuỗi giá trị thực phẩm – đã chia sẻ các kinh nghiệm thực tiễn tại Ireland. Theo ông, hơn 60% nông dân Ireland tham gia vào các hợp tác xã liên kết chuỗi, ứng dụng công nghệ và hướng tới thị trường xuất khẩu. Những mô hình như HTX sữa ở Munster hay HTX nông nghiệp số ở Galway là minh chứng cho việc HTX có thể trở thành lực lượng kinh tế chuyên nghiệp nếu được trang bị đúng năng lực và có chính sách hỗ trợ phù hợp.

Buổi làm việc cũng đề cập tới các chủ đề thiết thực như: xây dựng năng lực quản trị cho cán bộ HTX, cải thiện khả năng truy xuất nguồn gốc và an toàn thực phẩm, thúc đẩy chuyển đổi số và đổi mới mô hình kinh doanh theo hướng xanh và bao trùm. Hai bên thống nhất sẽ tiến hành một số hợp phần khảo sát thực địa và tổ chức hội thảo chuyên đề tại các địa phương trong thời gian tới.

Trong khuôn khổ chuyến công tác, đoàn chuyên gia SFSI sẽ có các buổi làm việc, khảo sát thực địa với một số hợp tác xã tiêu biểu tại Hà Nội và Hải Phòng, nhằm tìm hiểu mô hình tổ chức, hoạt động thực tiễn, từ đó đề xuất các giải pháp phù hợp cho từng nhóm đối tượng HTX. Các thông tin thu được sẽ giúp SFSI và VCA đồng thiết kế một chương trình hỗ trợ có tính thực tế cao, linh hoạt và thích ứng với nhu cầu phát triển tại cơ sở.

Phát biểu kết thúc buổi làm việc, đại diện SFSI đánh giá cao sự chủ động, cởi mở và tinh thần hợp tác của phía Việt Nam. Đồng thời, cả hai bên bày tỏ kỳ vọng rằng, qua chương trình IVAP, hợp tác giữa Liên minh HTX Việt Nam và các tổ chức quốc tế như SFSI sẽ góp phần thúc đẩy nền nông nghiệp Việt Nam trở nên hiện đại, hiệu quả và phát triển bền vững trên cơ sở khai thác tối đa lợi thế của mô hình hợp tác xã.

Chuyến công tác lần này không chỉ là hoạt động ngoại giao chuyên môn, mà còn mang ý nghĩa khởi động cho một tiến trình hợp tác chiều sâu, hướng tới kết quả cụ thể và chuyển đổi thực chất. Trong bối cảnh khu vực hợp tác xã Việt Nam đang tích cực tái cơ cấu và hội nhập quốc tế, sự đồng hành của những đối tác chiến lược như SFSI được kỳ vọng sẽ tạo ra "cú hích" mạnh mẽ – cả về chính sách, mô hình và nguồn lực – để HTX Việt Nam trở thành lực lượng nòng cốt trong phát triển nông nghiệp sinh thái, kinh tế tuần hoàn và tăng trưởng xanh.