HTX Hương Xoài và HTX nông nghiệp anh toàn Chiềng Hặc – Sơn La nỗ lực xuất khẩu Xoài sang thị trường Mỹ, Trung.

Đây là lần đầu tiên sản phẩm xoài Sơn La được xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Hoa Kỳ và Vương quốc Anh trong năm 2019 (Với 3.000 tấn xoài tượng xuất khẩu sang Hoa Kỳ, 7 tấn xoài tượng, xoài bản địa xuất khẩu sang thị trường Anh).

Thời gian qua, để chinh phục được những thị trường khó tính như Mỹ, Anh và các nước, nhiều diện tích xoài Yên Châu tại tỉnh Sơn La đã được cấp mã số vùng trồng.Đáng lưu ý, nhiều diện tích xoài được bà con nông dân sản xuất theo hướng an toàn sinh học, được cấp giấy chứng nhận VietGAP, đạt tiêu chuẩn xuất khẩu vào các thị trường khó tính.

Trong số đó, quả xoài tròn Yên Châu đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý và hệ thống nhận diện thương hiệu. Trong năm 2018, có hơn 700 tấn xoài tròn được xuất khẩu và bán ra thị trường các nước như Trung Quốc, Úc, Singapore, Mỹ… bằng cả đường chính ngạch và tiểu ngạch.

Góp phần không nhỏ vào lô hàng xuất khẩu lần này phải kể đến sự góp mặt của HTX Hương Xoài và HTX nông nghiệp an toàn Chiềng Hặc, tỉnh Sơn La.

Năm 2012 đổ về trước, huyện Yên Châu chủ yếu chỉ trồng ngô, nhưng sản lượng ngô không cao, giá trị sản phẩm lại thấp, kéo theo giá thành thấp nên cuộc sống của bà con chỉ dừng lại ở mức thu nhập thấp, bấp bênh và không ổn định.

Đến năm 2013, với ý chí quyết tâm thay đổi phương thức trồng trọt, giúp bà con làm giàu, Ông Hoàng Văn Hoan, Giám đốc HTX Hương Xoài, xã Tú Nang, huyện Yên Châu đã tìm ra hướng đi mới, ông mạnh dạn đề xuất với địa phương cho cải tạo 3ha cây xoài cổ thụ để hoang trên địa bàn huyện. Qua tìm hiểu và được biết về giống xoài Đài Loan, ông Hoan đã quyết định đầu tư hơn 100 triệu đồng đưa giống xoài Đài Loan về chiết cành, cắt ghép trên cây xoài cổ thụ đã có tại địa phương. Khởi điểm năm đầu tiên ông thu hoạch được 60 kg quả bói, bán với giá 20.000 đồng/1kg, ông thu về được 1,2 triệu đồng; nhưng đến năm thứ 3, thu nhập của gia đình ông bắt đầu thay đổi, đạt trên 50 triệu đồng.

Thấy rõ lợi ích từ việc việc trồng xoài, và nhu cầu học hỏi của người dân trên địa bàn, cùng mong muốn thoát nghèo, ông Hoan đã mạnh dạn vận động người dân tổ chức liên kết, hợp tác cùng nhau sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Đến cuối năm 2015, HTX Hương Xoài do ông Hoan làm giám đốc đã được thành lập với 13 thành viên. Ban đầu HTX Hương Xoài, từ 3ha xoài bỏ hoang, đến nay cây xoài đã trở thành cây trồng chủ lực chính của xã. Riêng HTX Hương Xoài hiện có đến 19,8ha trồng xoài, trong đó có 7ha trồng xoài theo tiêu chuẩn VietGap.

Ông Hoàng Văn Hoan, giám đốc HTX Hương Xoài

Kể từ khi tham gia HTX, Liên minh tỉnh và lãnh đạo huyện cũng thường xuyên quan tâm, tạo điều kiện tổ chức các lớp tập huấn cũng như mời các kỹ sư trồng trọt về giảng dạy, tư vấn về kỹ thuật cũng như cách swr dụng thuốc bảo vệ thực vật, cách chăm sóc cây sao cho đạt hiệu quả cao nhất. Bên cạnh đó, tỉnh, huyện còn hỗ trợ đầu ra, giới thiệu cho HTX liên kết với các công ty xuất nhập khẩu như Công ty Duy Khánh, Công ty Anh Đào… để liên kết tiêu thụ sản phẩm. HTX Xoài Hương Xoài đã dần tạo dựng nên vị thế và thương hiệu trên địa bàn. Đến năm 2018, Công ty Green Path Việt Nam đã đến đặt vấn đề hỗ trợ HTX và bà con sản xuất xoài để xuất khẩu đi Mỹ và thị trường nước ngoài.

Năm nay, HTX Hương Xoài có 2,4 tạ, cùng xoài thu gom trong các hộ liên kết và xoài từ 7 HTX khác trên địa bàn tỉnh Sơn La. Trong đó, HTX được Green Path mua nhiều nhất là HTX nông nghiệp an toàn Chiềng Hặc, với hơn 2 tấn xoài. HTX Chiềng Hặc và HTX Hương Xoài cùng tham gia chuỗi HTX liên kết với nhau, hiện đang làm hồ sơ thành lập Liên hiệp HTX sản xuất xoài do anh Hà Văn Sơn - Giám đốc HTX nông nghiệp an toàn Chiềng Hặc làm Giám đốc Liên hiệp. Các HTX trong Liên hiệp đã liên kết làm ăn cùng nhau từ nhiều năm, đặt mục tiêu chất lượng sản phẩm lên hàng đầu, cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm, kỹ thuật, hỗ trợ lẫn nhau cả về đầu vào cũng như đầu ra cho sản phẩm giúp các HTX làm ăn ngày càng vững mạnh, cùng nhau quảng bá sản phẩm, gây dựng thương hiệu Xoài tượng da xanh.

HTX Chiềng Hặc ban đầu chỉ là những người đam mê làm vườn trên địa bàn liên kết lại, sau đó dần phát triển lên tổ hợp tác, và đến năm 2017, HTX Chiềng Hặc ra đời với 7 thành viên, diện tích trồng xoài chỉ hơn 7ha, nhưng tất cả đều trồng theo tiêu chuẩn VietGap. Năm 2013, anh Sơn bắt đầu cải tạo, đầu tư trồng cây xoài để thoát nghèo. Tuy nhiên thời gian đầu, anh Sơn cũng gặp nhiều khó khăn do thiếu kỹ thuật, thiết bị cũng như ảnh hưởng thời tiết, nhưng cùng với long quyết tâm và ý chí không ngừng cố gắng vươn lên học hỏi, vườn xoài của anh đã dần phát triển và cho thu nhập tốt, giờ anh đã dày dặn kinh nghiệm và thường xuyên chia sẻ, giúp đỡ các thành viên trong HTX của mình cũng như bà con trồng xoài trong vùng về cách chăm sóc cây xoài sao cho cây đạt chất lượng và sản lượng tốt nhất.

Ông Hà Văn Sơn, giám đốc HTX Nông nghiệp an toàn Chiềng Hặc

Vườn xoài của anh Sơn với vị trí trên đồi cao, nhưng qua vận dụng lợi thế mà thiên nhiên ban tặng với thảm thực vật bên dưới giữ ẩm cho đất, vườn xoài mặc dù không có hệ thống tưới tiêu nhưng vẫn đảm bảo độ ẩm và nước cho cây phát triển. Ngoài ra, để hạn chế thuốc bảo vệ thực vật, anh Sơn đã học kinh nghiệm của người làm vườn trong miền Nam, dùng túi với độ rộng vừa phải mà không làm ảnh hưởng đến sự phát triển của quả trong suốt quá trình để buộc quả xoài khi quả được khoảng 45 ngày nhằm tránh ruồi vàng gây hại, đồng thời tránh được quả bị nám, cháy do nắng mạnh, nước mưa, cũng như tránh các côn trùng gây bệnh, đảm bảo vỏ xoài luôn giữ được màu xanh đặc trưng. Từ khi HTX triển khai bao quả thì chất lượng, mẫu mã sản phẩm đã được nâng cao, không chỉ được khách hàng trong nước mà còn cả đối tác nước ngoài ưa chuộng. HTX cũng tự chủ động đi đăng ký thương hiệu, làm tem truy xuất nguồn gốc sản phẩm để tăng cường sức cạnh tranh của sản phẩm. HTX nông nghiệp an toàn Chiềng Hặc cùng với sự nỗ lực không ngừng, đã và đang dần phát triển, đáp ứng được các nhu cầu khó tính cả về mẫu mã và chất lượng sản phẩm như Mỹ, Anh, Úc. HTX hiện chủ yếu xuất khẩu xoài số lượng lớn sang thị trường Trung Quốc theo đường chính ngạch.