Siêu đô thị TP.HCM có những “ngôi sao” hợp tác xã nông nghiệp nào mới được nêu tên?

Sau sáp nhập địa phương, khu vực nông nghiệp của TP.HCM mở rộng đã ghi nhận nhiều hợp tác xã (HTX) nông nghiệp hoạt động hiệu quả, góp phần nâng cao giá trị nông sản, ổn định sinh kế nông dân và thúc đẩy chuyển đổi mô hình sản xuất gắn với chuỗi giá trị, ứng dụng công nghệ cao.

Báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.HCM cho thấy, các HTX tiêu biểu tại TP.HCM, Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ) đã trở thành hạt nhân quan trọng trong việc tái cơ cấu ngành nông nghiệp, hướng đến nền sản xuất xanh, bền vững và hội nhập.

“Ngôi sao” HTX nông nghiệp của 3 vùng

Tại khu vực TP.HCM (trước sáp nhập), nhiều HTX nông nghiệp đã phát huy thế mạnh riêng, triển khai hiệu quả mô hình nông nghiệp đô thị gắn với công nghệ cao. HTX rau sạch Song Hy (xã Củ Chi) là điển hình trong sản xuất rau an toàn trong nhà màng, áp dụng hệ thống tưới và bón phân tự động giúp tiết kiệm chi phí, tăng năng suất, đồng thời tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị để hỗ trợ thành viên phát triển bền vững.

Tại xã Đông Thạnh, HTX rau sạch GAP cũng xây dựng quy trình trồng rau VietGAP trên 2 ha, hình thành chuỗi cửa hàng Rasafood – cung cấp sản phẩm cải thìa đạt chuẩn OCOP 3 sao, góp phần mở rộng thị trường tiêu thụ.

Trong khi đó, HTX Mai vàng Bình Lợi (xã Bình Lợi) tổ chức sản xuất hoa kiểng theo chuỗi giá trị, với 8 ha trồng mai và 3 vườn ươm giống, đang xây dựng thương hiệu “Mai vàng Bình Lợi” như sản phẩm đặc trưng của địa phương.

Tại Cần Giờ, HTX Cần Giờ Tương Lai nổi bật khi tham gia sâu vào chuỗi giá trị từ nuôi trồng, sơ chế đến chế biến các sản phẩm chủ lực như tôm, cua, cá dứa… Sáu sản phẩm của HTX đã đạt chuẩn OCOP 3 sao, trong đó có cá đù một nắng và hàu tươi Cần Giờ.

Đáng chú ý, tại TP.HCM còn có HTX Tuấn Ngọc ứng dụng công nghệ IoT trong trồng rau thủy canh nhà kính, kiểm soát tự động nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, dinh dưỡng, giúp sản phẩm đạt chuẩn an toàn và nâng cao năng suất.

Đối với khu vực Bình Dương (trước sáp nhập), chuỗi liên kết giữa HTX và doanh nghiệp được triển khai mạnh mẽ, giúp hình thành hệ sinh thái sản xuất và tiêu thụ bền vững.

Nổi bật như HTX Cây ăn quả Tân Mỹ liên kết cung cấp sản phẩm cho hệ thống Saigon Co.op Mart; HTX Nông nghiệp công nghệ cao Kim Long hợp tác với chuỗi Bách Hóa Xanh, Vinmart và Big C để tiêu thụ dưa lưới; HTX Ổi Thanh Kiên đưa sản phẩm xuất khẩu qua Singapore, Dubai, Hàn Quốc, Nhật Bản.

Toàn tỉnh Bình Dương cũ có 9 HTX nông nghiệp thực hiện liên kết sản xuất, tiêu thụ hơn 4.700 tấn nông sản mỗi năm. Các mô hình ứng dụng công nghệ cao như tưới nhỏ giọt, nhà màng, chăn nuôi trong nhà kính ngày càng phổ biến. Bên cạnh đó, tỉnh đã cấp 38 mã số vùng trồng, 13 mã số cơ sở đóng gói và gần 500 tổ chức, cá nhân được chứng nhận VietGAP, GlobalGAP.

Ở khu vực Bà Rịa – Vũng Tàu (trước sáp nhập), các HTX tập trung liên kết theo chuỗi, nâng cao giá trị sản phẩm chủ lực. HTX Nông nghiệp công nghệ cao Bà Rịa – Vũng Tàu liên kết 32 hộ trồng thanh long trên 30 ha, chế biến trà hoa thanh long và các sản phẩm đạt chuẩn OCOP 4 sao. HTX Ca cao Châu Đức liên kết với doanh nghiệp Nón Lá, giúp năng suất, doanh thu và thu nhập thành viên tăng hơn 10%.

HTX Bưởi da xanh Sông Xoài với 120 thành viên, 135 ha canh tác, áp dụng VietGAP, được cấp nhãn hiệu chứng nhận, được chọn là mô hình HTX điển hình quốc gia. Ngoài ra, các HTX như: Hải sản Nguyên Phát, Lá Xanh, Chợ Bến đang triển khai liên kết nuôi trồng, chế biến hải sản và lúa gạo theo hướng hữu cơ, góp phần tăng giá trị và tạo việc làm cho hàng chục lao động địa phương.

Lợi thế từ vùng nông nghiệp mở rộng của Thành phố

Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.HCM cho biết, trong thời gian qua, nhiều chương trình hỗ trợ HTX đã được triển khai đồng bộ. Các mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ, cơ giới hóa và ứng dụng công nghệ cao được nhân rộng, mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt.

Nhiều khóa tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng quản trị và cung ứng sản phẩm được tổ chức, giúp lãnh đạo HTX và nông dân cập nhật kiến thức, tiếp cận phương pháp sản xuất hiện đại. Tại TP.HCM, mô hình “Mỗi nhà nông một website” được triển khai, hỗ trợ HTX xây dựng thương hiệu trực tuyến. Cùng với đó là hàng loạt chương trình xúc tiến thương mại, hội chợ nông sản, chợ hoa Tết, chợ phiên nông sản an toàn giúp HTX tiếp cận thị trường, quảng bá sản phẩm OCOP, gia tăng doanh thu.

Tại Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ), chính quyền địa phương tiếp tục triển khai chính sách hỗ trợ thành lập mới, củng cố HTX, hỗ trợ đào tạo, đầu tư hạ tầng, khuyến khích liên kết sản xuất – tiêu thụ. Nhiều mô hình liên kết điểm như chăn nuôi heo, nuôi thủy sản, chế biến nấm, sản xuất cà phê, muối… được hỗ trợ tổng vốn gần 6 tỷ đồng. Song song, chính sách tín dụng nông nghiệp, chương trình kết nối ngân hàng – doanh nghiệp giúp giải quyết nhiều khó khăn về vốn cho các HTX.

Tuy nhiên, theo Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.HCM, quá trình triển khai vẫn còn những vướng mắc. Một số chính sách hỗ trợ đã hết hiệu lực, khiến HTX gặp khó trong tiếp cận nguồn vốn ưu đãi và chính sách đất đai. Việc phối hợp giữa các sở, ngành, địa phương còn thiếu đồng bộ, trong khi một bộ phận HTX vẫn mang tâm lý trông chờ, chưa chủ động đổi mới mô hình quản trị. Nhiều HTX quy mô nhỏ, sản lượng thấp, sản phẩm chưa đáp ứng yêu cầu thị trường và khó mở rộng liên kết.

Dẫu vậy, chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà nước về phát triển kinh tế tập thể, cùng sự quan tâm chỉ đạo của Thành ủy và UBND TP.HCM sau sáp nhập, đang tạo nền tảng vững chắc cho khu vực HTX nông nghiệp. Khi mô hình liên kết, ứng dụng công nghệ cao được lan tỏa, các HTX không chỉ nâng cao giá trị nông sản mà còn khẳng định vai trò trong tiến trình chuyển đổi số, xây dựng nông thôn mới và phát triển bền vững vùng nông nghiệp đô thị mở rộng của Thành phố.

Quang Dương - Dân Việt