Chủ động tiếp cận

HTX Rau sạch Yên Dũng, xã Tiến Dũng (Yên Dũng) là một trong những HTX đầu tiên trong tỉnh ứng dụng công nghệ vào sản xuất nông nghiệp với nhiều sản phẩm sạch, an toàn, lợi nhuận cao. Đi vào hoạt động từ tháng 9/2016 với diện tích ban đầu 13 ha tại xã Tiến Dũng, đến nay HTX mở rộng quy mô lên 65 ha, thu hút gần 100 lao động, chủ yếu là người dân địa phương tham gia trồng các loại rau an toàn. 

Chăm sóc dưa chuột trong nhà lưới tại HTX Rau sạch Yên Dũng.

Theo bà Trần Thị Thu Trang, Phó Giám đốc HTX, ngay khi thành lập, đơn vị đã xác định sản xuất trên nguyên tắc “5 không” (không thuốc trừ sâu, không chất bảo quản, không thuốc diệt cỏ, không biến đổi gen và không kích thích tăng trưởng), đồng thời lựa chọn các loại rau, quả có giá trị kinh tế cao để sản xuất. Nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, HTX đầu tư hàng tỷ đồng để xây dựng nhà lưới với công nghệ tưới, bón phân tự động của Israel. 

Hiện trên diện tích 15 ha nhà màng, nhà lưới đã được xây dựng, HTX tập trung trồng rau và dưa các loại. “Dù công nghệ chưa đạt được như kỳ vọng song chúng tôi đã chủ động trong tưới nước, bổ sung dinh dưỡng cho cây trồng thông qua hệ thống tưới tự động. Chỉ cần một thao tác nhỏ trên máy tính, kỹ thuật viên có thể điều tiết được lượng nước, thức ăn cho cây trồng tùy vào thời tiết cũng như quá trình sinh trưởng của cây. Nhờ đó chất lượng các sản phẩm vượt trội, năng suất ổn định, giá trị tăng so với sản xuất đại trà từ 5 - 7 lần”, bà Trần Thị Thu Trang nói.

Trước sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 như hiện nay, việc ứng dụng công nghệ trong sản xuất, quảng bá sản phẩm, liên kết tiêu thụ, kết nối đầu ra… mang đến cho các HTX nông nghiệp nhiều cơ hội và trở thành giải pháp hữu ích nâng cao hiệu quả kinh tế. Thích ứng với xu hướng này, nhiều HTX đã chủ động ứng dụng công nghệ trong các khâu, nhất là sản xuất, tiêu thụ. 

Tại HTX Gia cầm Mạnh Ngân, bản Rừng Dài, xã Tam Tiến (Yên Thế), để bảo đảm nhiệt độ phù hợp cho gà đẻ trứng, HTX lắp đặt hàng chục quạt thông gió kết nối với bộ cảm ứng, tự động bật, tắt tùy theo nhiệt độ ngoài trời. Các thiết bị này được kết nối với điện thoại thông minh để theo dõi, điều chỉnh nhiệt độ phù hợp. Tương tự, HTX Dịch vụ nông nghiệp Quyền Huyền, xã Bảo Đài (Lục Nam) cũng gắn chip cảm biến đối với hệ thống tưới. 

Hay như HTX Nông nghiệp hữu cơ Bình Minh, xã Danh Thắng (Hiệp Hòa) áp dụng mã QR Code cho tất cả các sản phẩm từ thịt lợn. Ông Nguyễn Ngọc Hải, Giám đốc HTX Nông nghiệp hữu cơ Bình Minh chia sẻ: “Trung bình mỗi ngày, chúng tôi đưa ra thị trường từ 1-1,5 tấn thịt lợn với các sản phẩm như: Thịt lượn tươi, giò, chả, xúc xích, nem... Việc gắn tem truy xuất nguồn gốc giúp khách hàng hiểu sâu hơn về sản phẩm, từ đó lan tỏa ra cộng đồng”.

4.0 nâng tầm HTX

Theo thống kê, năm 2021 có 141 HTX thành lập mới, qua đó nâng tổng số HTX trên địa bàn toàn tỉnh lên 950 HTX, trong đó có 884 HTX đang hoạt động, còn lại tạm ngừng hoạt động và ngừng hoạt động chờ giải thể. Mặc dù tỉnh có nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ song trên thực tế mới có 48 HTX nông nghiệp thực hiện việc ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất, kinh doanh. 

Trong đó có đến 82% ứng dụng công nghệ trong khâu sản xuất (chủ yếu canh tác, nuôi trồng). Đáng chú ý chỉ có 7% HTX ứng dụng công nghệ hiện đại như: Cảm biến nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, bón phân tự động... Hầu hết các HTX đều muốn số hóa các khâu trong sản xuất song do thiếu kinh phí, khả năng tiếp cận thông tin hạn chế nên nhiều chủ thể còn e dè, chờ sự hỗ trợ của tỉnh, địa phương. 

Điển hình như HTX Nông nghiệp hữu cơ Bình Minh lên kế hoạch mua sắm máy chế biến giò, xúc xích tự động song do chưa bố trí được kinh phí nên chưa thể thực hiện. Tương tự, HTX Rau sạch Yên Dũng cũng mong nhận được hỗ trợ để lắp đặt trạm quan trắc thời tiết thông minh metos trong sản xuất nông nghiệp. Khi đó dựa trên các thông số của trạm, HTX sẽ tính toán được xu hướng thời tiết để chủ động phương án sản xuất...

Xuất phát từ thực tế này, ngày 5/10/2021, UBND tỉnh ban hành Đề án “Hỗ trợ phát triển mô hình HTX ứng dụng công nghệ 4.0 trong quản lý, điều hành hoạt động sản xuất, kinh doanh và mô hình HTX nông nghiệp khởi nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn tỉnh Bắc Giang, giai đoạn 2021-2025”. 

Theo đó, trong giai đoạn này, UBND tỉnh bố trí 2,7 tỷ đồng để xây dựng App phục vụ công tác quản lý, điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh của các HTX được cài đặt trên thiết bị thông minh (điện thoại, máy tính bảng, máy vi tính...); hỗ trợ, phát triển thành công 5 mô hình HTX ứng dụng công nghệ 4.0 phục vụ công tác quản lý, điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh, 5 mô hình khởi nghiệp HTX nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao... 

Hiện thực hóa Đề án, đến nay Liên minh HTX tỉnh đã phối hợp lựa chọn được 9 HTX đủ điều kiện tham gia, chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực trồng trọt, chế biến rau, cây ăn quả và thủy sản. 

Ông Nguyễn Đức Hiền, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh nói: “Đề án được ví như "ngòi nổ" kích hoạt chuyển đổi số trong các HTX. Tại các cơ sở được chọn, chúng tôi đã tiến hành khảo sát, đồng thời yêu cầu các đơn vị xây dựng kế hoạch mua sắm trang thiết bị phục vụ sản xuất, trong đó ưu tiên công nghệ phục vụ chế biến, bảo quản sản phẩm”.

Bài, ảnh: Sỹ Quyết/CTV báo Bắc Giang